رژیم‌های کم‌کربوهیدرات
تا چند دهه، رژیم های کم کربوهیدرات، به‌ویژه به‌دلیل تأثیری که بر کاهش وزن می‌گذاشتند، بسیار محبوب بودند. چند نوع رژیم کم‌کربوهیدرات وجود دارد که در همهٔ آنها کربوهیدرات دریافتی به ۲۰ تا ۱۵۰ گرم در روز محدود می‌شود. هدف اصلی این رژیم‌ها، وادار کردن بدن به استفاده از چربی بیشتری به‌عنوان سوخت و استفاده نکردن از کربوهیدرات‌ها به‌عنوان منبع اصلی انرژی است.
چگونگی عملکرد
در رژیم‌های کم‌کربوهیدرات بر مصرف نامحدود پروتئین و چربی و کاهش شدید مصرف کربوهیدرات‌ها تأکید می‌شود. وقتی کربوهیدرات دریافتی بسیار اندک باشد، اسیدهای چرب به‌سمت خون حرکت می‌کنند و به کبد انتقال می‌یابند. بعضی از این اسیدهای چرب در کبد به کتون تبدیل می‌شوند. در نتیجه بدن می‌تواند در نبود کربوهیدرات‌ها از اسیدهای چرب و کتون‌ها به‌عنوان منبع اصلی انرژی استفاده کند.
کاهش وزن
مطالعات فراوان نشان داده است که رژیم‌های کم‌کربوهیدرات تأثیر زیادی بر کاهش وزن دارند (به‌ویژه در افراد دچار اضافه‌وزن و چاقی). این رژیم‌ها در کاهش چربی شکمیِ خطرناک که اطراف اندام‌ها را احاطه می‌کند، بسیار مؤثر هستند. معمولا افرادی که از رژیم‌های غذایی بسیار کم‌کربوهیدرات استفاده می‌کنند، به وضعیتی می‌رسند که کتون‌زدگی یا کتوز (ketosis) نامیده می‌شود. بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که کاهش وزن ناشی از رژیم های کتوژنیک (ketogenic) بیش از دو برابرِ کاهش وزنی است که در رژیم‌های غذایی با چربی پایین و کالری محدودشده به دست می‌آید.
سایر مزیت‌ها
رژیم‌های کم‌کربوهیدرات موجب کاهش اشتها و احساس گرسنگی کمتر می‌شوند و این مسئله موجب می‌شود که کالری دریافتی بدن به‌طور خودکار کاهش پیدا کند. به‌علاوه رژیم‌های کم‌کربوهیدرات برای بسیاری از عوامل خطر مهم و اصلی بیماری‌ها مانند تری‌گلیسیرید خون، سطح کلسترول خون، قندخون، سطح انسولین و فشارخون مفید هستند.
معایب
رژیم‌های کم‌کربوهیدرات برای همهٔ افراد مناسب نیستند. این رژیم‌ها برای بعضی مفید هستند و احساس خوبی را در آنها ایجاد می‌کنند و برای بعضی نیز مفید نیستند. در مواردی نیز این رژیم موجب افزایش کلسترول LDL (کلسترول بد) می‌شود.
در موارد بسیار نادر، رژیم‌های بسیار کم‌کربوهیدرات موجب بروز مشکلی جدی می‌شوند که کتواسیدوز (ketoacidosis) نام دارد. این وضعیت در زنان شیرده رایج‌تر است و در صورتی که درمان نشود می‌تواند مرگ‌بار باشد. البته رژیم‌های کم‌کربوهیدرات برای بیشتر مردم بی‌خطر هستند.
جمع‌بندی
در رژیم‌های کم‌کربوهیدرات، مصرف کربوهیدرات‌ها به‌شدت محدود می‌شود و بدن به استفاده از چربی به‌عنوان سوخت ترغیب می‌شود. این رژیم‌ها در کاهش وزن مؤثر هستند و مزیت‌های فراوانی برای سلامتی دارند.
رژیم دوکان (Dukan Diet)
رژیم دوکان، یکی از انواع رژیم لاغری با پروتئین بالا و کربوهیدرات پایین است که ۴ مرحله دارد: دو مرحلهٔ کاهش وزن و دو مرحلهٔ تثبیت وزن. اینکه هر مرحله چقدر طول می‌کشد به این بستگی دارد که چقدر می‌خواهید وزن کم کنید. هر مرحله، الگوی غذایی مختص خود را دارد.
چگونگی عملکرد
مراحل کاهش وزن بیشتر بر مصرف نامحدود موادغذایی دارای پروتئین زیاد و مصرف اجباری سبوس جوی دوسر مبتنی است. سایر مراحل شامل افزودن سبزیجات غیرنشاسته‌ای و سپس مقداری کربوهیدرات و چربی است. سپس برای حفظ وزن جدیدتان باید در تعداد روزهایی که به‌تدریج کمتر و کمتر می‌شوند، از پروتئین خالص استفاده کنید.
کاهش وزن
در مطالعه‌ای زنانی که از رژیم دوکان استفاده کردند، در روز حدود ۱۰۰۰ کالری و ۱۰۰ گرم پروتئین مصرف کردند و در ۸ تا ۱۰ هفته به‌طور میانگین ۳۳ پوند (۱۵ کیلوگرم) وزن کم کردند. مطالعات فراوان دیگری نیز نشان می‌دهد که رژیم‌های دارای پروتئین بالا و کربوهیدرات پایین اثرات قابل‌توجهی روی کاهش وزن دارند. این اثرات شامل سوخت‌وساز بالاتر، کاهش هورمون گرسنگیِ گرلین (ghrelin) و افزایش چند هورمون سیری است.
سایر مزیت‌ها
در نوشته‌ها و متون علمی، برای رژیم غذایی دوکان مزیت دیگری به‌جز کاهش وزن ثبت نشده است.
معایب
پژوهش‌های باکیفیت بسیار اندکی درمورد رژیم دوکان انجام شده است. رژیم دوکان مصرف چربی و کربوهیدرات‌ها را محدود می‌کند و این استراتژی، پایه و اساس علمی ندارد. در مقابل، مصرف چربی به‌عنوان بخشی از رژیمی با پروتئین بالا موجب افزایش میزان سوخت‌وساز در مقایسه با رژیم‌های کم‌کربوهیدرات و کم‌چربی می‌شود.
به‌علاوه، کاهش وزن سریع ناشی از محدودیت شدید کالری دریافتی می‌تواند موجب کاهش قابل‌توجه میزان ماهیچه‌ها شود. کاهش تودهٔ عضلانی و محدودیت شدید کالری نیز موجب می‌شود که بدن در مصرف انرژی صرفه‌جویی کند و این مسئله موجب می‌شود که افزایش وزنِ دوباره پس از کاهش وزن به‌سادگی اتفاق بیفتد.
جمع‌بندی
رژیم دوکان در مطالعات انسانی باکیفیتی آزمایش نشده است. درست است که این رژیم موجب کاهش وزن می‌شود، ولی از سوی دیگر نیز می‌تواند سوخت‌وساز بدن را آهسته کند و موجب شود که علاوه‌بر ذخایر چربی، تودهٔ عضلانی بدن نیز کاهش یابد.
نوشیدنی‌های باور نکردنی برای کاهش وزن
بهترین راه ها برای حفظ وزن پس از کاهش وزن