رژیم HCG
رژیم HCG رژیم غذایی شدیدی است که هدف از آن، کاهش وزن بسیار سریع است. کاهش وزن در این رژیم حداکثر ۱ تا ۲ پوند (۰٫۴۵ تا ۱ کیلوگرم) در روز است. طرفداران این رژیم غذایی ادعا می‌کنند که این رژیم، بدون ایجاد احساس گرسنگی، موجب افزایش سوخت‌وساز و کاهش چربی می‌شود.
HCG یا گنادوتروپین جفتی انسان (human chorionic gonadotropin) هورمونی است که در اوایل بارداری در سطح بالایی وجود دارد. این هورمون به بدن زن می‌گوید که باردار شده است و از تولید هورمون‌هایی که برای رشد جنین مهم هستند، حمایت می‌کند. برای درمان مشکلات باروری نیز از این هورمون استفاده می‌شود.
چگونگی عملکرد
این رژیم غذایی ۳ مرحله دارد. در طول مرحلهٔ اول، مصرف مکمل‌های HCG را شروع می‌کنید. در طول مرحلهٔ دوم، رژیمی فوق العاده کم‌کالری (به‌میزان فقط ۵۰۰ کالری در روز) را رعایت می‌کنید و هم‌زمان، مکمل HCG را (به‌صورت قطره، قرص، تزریق یا اسپری) مصرف می‌کنید. مرحلهٔ کاهش وزن شامل دوره‌ای ۳ تا ۶ هفته‌ای است. در مرحلهٔ سوم، مصرف مکمل HCG را قطع می‌کنید و به‌آرامی مصرف موادغذایی را افزایش می‌دهید.
کاهش وزن
رژیم HCG واقعا موجب کاهش وزن می‌شود، ولی چند مطالعه نشان داده است که این کاهش وزن صرفا به‌دلیل رژیم فوق‌العاده کم‌کالری است، نه مصرف هورمون HCG. به‌علاوه، هورمون HCG موجب کاهش گرسنگی نمی‌شود.
سایر مزیت‌ها
رژیم HCG به‌جز کاهش وزن، هیچ مزیت دیگری ندارد.
معایب
رژیم HCG نیز مانند بیشتر رژیم‌های فوق‌العاده کم‌کالری می‌تواند به کاهش تودهٔ عضلانی منتهی شود که موجب کاهش توانایی بدن در سوزاندن کالری می‌شود. محدودیت‌های شدید کالری در این رژیم غذایی، موجب کاهش تعداد کالری‌هایی می‌شود که در بدن سوزانده می‌شود. زیرا بدن تصور می‌کند که در شرایط قحطی قرار گرفته است و بنابراین سعی می‌کند انرژی خود را حفظ کند.
به‌علاوه، بیشتر محصولات HCG موجود در بازار، تقلبی و فاقد هورمون HCG هستند. فقط شکل تزریقی مکمل می‌تواند میزان این هورمون را در خون افزایش دهد. به‌علاوه این رژیم غذایی، عوارض جانبی فراوانی مانند سردرد، خستگی و افسردگی دارد. همچنین گزارش شده است که در خون یک زن (به‌احتمال زیاد به‌دلیل این رژیم غذایی) لخته تشکیل شده است. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) نیز این رژیم غذایی را تأیید نکرده است و آن را خطرناک، غیرقانونی و کلاهبرداری می‌داند.
جمع‌بندی
رژیم HCG رژیمی است که به‌سرعت موجب کاهش وزن می‌شود. این رژیم هیچ پشتوانهٔ علمی ندارد و می‌تواند میزان سوخت‌وساز بدن را کاهش دهد و موجب تحلیل رفتن بافت ماهیچه‌ای، سردرد، خستگی و افسردگی شود.
رژیم غذایی زون (Zone Diet)
رژیم زون یک رژیم غذایی کم‌گلیسمی (low-glycemic) است که در آن باید مصرف کربوهیدرات‌ها به ۳۵ تا ۴۵ درصد کالری روزانه و مصرف پروتئین و چربی نیز هرکدام به ۳۰ درصد کالری روزانه محدود شود. در این رژیم غذایی باید فقط کربوهیدرات‌هایی را مصرف کنید که شاخص گلیسمی (glycemic index، GI) پایینی دارند. شاخص گلیسمی هر مادهٔ غذایی برآوردی است که نشان می‌دهد مصرف آن مادهٔ غذایی چقدر سطح قندخون را بالا می‌برد. رژیم زون در ابتدا برای کاهش التهاب ناشی از رژیم غذایی، کاهش وزن و کاهش خطر ابتلابه بیماری‌های مزمن ایجاد شد.
چگونگی عملکرد
در رژیم زون توصیه می‌شود که هر وعدهٔ غذایی شامل یک‌سوم پروتئین، دو‌سوم میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ و مقدار کمی چربی (شامل روغن‌های تک‌اشباع‌نشده (monounsaturated) مانند روغن زیتون، آووکادو یا بادام) باشد. در این رژیم مصرف کربوهیدرات‌هایی مانند موز، برنج و سیب‌زمینی که شاخص گلیسمی بالایی دارند، محدود می‌شود.
کاهش وزن
نتایج مطالعاتی که روی رژیم‌های غذایی با شاخص گلیسمی پایین انجام شده است، یکسان نیست. در حالی که بعضی از مطالعات نشان می‌دهد که این رژیم‌ها موجب کاهش وزن و کاهش اشتها می‌شوند، مطالعات دیگری نشان داده است که کاهش وزن در این رژیم‌ها بسیار کمتر از رژیم‌های دیگر است.
سایر مزیت‌ها
مهم‌ترین مزیت این رژیم غذایی، کاهش عوامل خطر بیماری‌های قلبی مانند کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید‌ها است. مطالعه‌ای نشان داده است که رژیم زون می‌تواند کنترل قندخون را بهبود دهد، اندازهٔ دورکمر را کاهش دهد و التهاب مزمن در افراد دچار اضافه‌وزن یا چاق مبتلابه دیابت نوع ۲ را پایین بیاورد.
معایب
یکی از معایب این رژیم غذایی محدود شدن مصرف بعضی از منابع کربوهیدرات سالم مانند موز و سیب‌زمینی است.
جمع‌بندی
رژیم زون، رژیمی با شاخص گلیسمی پایین است. نتایج مطالعات انجام‌شده درمورد اثرات این رژیم روی کاهش وزن یکسان نیست، ولی این رژیم بسیاری از نشانگرهای سلامتی مهم را بهبود می‌دهد و خطر ابتلابه بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
روزه‌داری متناوب
روزه داری متناوب یا ۵:۲ شامل چرخه‌ای از روزه گرفتن و خوردن غذا است. در این رژیم غذایی به‌جای کاهش میزان مصرف موادغذایی، زمان مصرف آنها را کنترل می‌کنید. بنابراین روزه‌داری متناوب، بیشتر الگویی برای غذا خوردن است تا رژیم غذایی. پرطرف‌دارترین روش‌های روزه‌داری متناوب عبارت‌اند از:
- روش ۱۶/۸: در این روش صبحانه حذف می‌شود و دورهٔ غذا خوردن روزانه به ۸ ساعت محدود می‌شود و در فرد در ۱۶ ساعت باقی‌مانده روزه می‌گیرد.
ا روش خوردن-توقف-خوردن (eat-stop-eat): یک یا دوبار در هفته و در روزهای غیرمتوالی، روزه‌های ۲۴ ساعته گرفته می‌شود.
- رژیم ۵:۲: در ۲ روزِ غیرمتوالی هفته کالری دریافتی خود را به ۵۰۰ تا ۶۰۰ کالری محدود می‌کنید و در ۵ روز دیگر هفته کالری دریافتی را محدود نمی‌کنید.
- رژیم جنگجو (Warrior Diet): در طول روز مقادیر اندکی از میوه‌ها و سبزیجات خام و در شب نیز یک وعدهٔ غذایی بزرگ را مصرف می‌کنید.
چگونگی عملکرد
معمولا از روش روزه‌داری متناوب برای کاهش وزن استفاده می‌شود، زیرا در این روش، محدودیت کالری به‌شکل نسبتا آسانی انجام می‌شود. این روش باعث می‌شود که درمجموع کالری کمتری مصرف کنید، البته در صورتی که این کاهش کالری را با مصرف مقدار بسیاری بیشتری از موادغذایی در دوره‌های غذا خوردن، جبران نکنید.
کاهش وزن
به‌طور کلی، روش روزه‌داری متناوب تأثیر زیادی در کاهش وزن دارد. این روش، کاهش وزنی ۳ تا ۸ درصدی را در طول دوره‌ای ۳ تا ۲۴ هفته‌ای به دنبال دارد که در مقایسه با بیشتر رژیم‌های کاهش وزن، درصد بسیار زیادی است.
روزه‌داری متناوب نسبت به روش‌های استاندارد محدودیت کالری، موجب کاهش عضلات کمتری می‌شود و می‌تواند در کوتاه‌مدت، سرعت سوخت‌وساز بدن را ۳٫۶ تا ۱۴ درصد افزایش دهد.
سایر مزیت‌ها
روزه‌داری متناوب، نشانگرهای التهاب، سطح کلسترول، تری‌گلیسیرید و قندخون را کاهش می‌دهد. به‌علاوه مشخص شده است که این رژیم غذایی با افزایش سطح هورمون رشد انسان (HGH)، بهبود حساسیت به انسولین، بهبود ترمیم سلولی و تغییر بیان ژن‌ها (altered gene expressions) ارتباط دارد.
مطالعه بر روی حیوانات نیز نشان می‌دهد که روزه‌داری متناوب می‌تواند به رشد سلول‌های مغزی جدید کمک کند، طول عمر را افزایش دهد و از بدن در برابر بیماری آلزایمر و سرطان محافظت کند.
معایب
گرچه روزه‌داری متناوب برای افرادی که تغذیهٔ خوبی دارند و سالم هستند، خطری ندارد، ولی برای همه مناسب نیست. بعضی از مطالعات نشان می‌دهد که سودمندی این روش برای زنان، به‌اندازهٔ مردان نیست. به‌علاوه، بعضی از افراد باید از روزه‌داری پرهیز کنند، مانند افرادی که به افت سطح قندخون حساس هستند، زنان باردار، مادران شیرده، نوجوانان، کودکان، افراد دچار سوءتغذیه، کسانی که وزن آنها کمتر از حد طبیعی است و افرادی که دچار کمبود موادمغذی هستند.
جمع‌بندی
روزه‌داری متناوب موجب می‌شود که بدن در چرخه‌ای از روزه‌داری و غذا خوردن قرار بگیرد. این روش برای کاهش وزن بسیار مؤثر است و مزیت‌های فراوانی نیز برای سلامتی دارد.
رژیم لاغری ده روزه معجزه آسا
دردسرهای رژیم تخم‌مرغ