عملکرد رژیم آنابولیک
رژیم آنابولیک رژیمی برای ساخت عضله و کاهش چربی بدن است. دکتر مورو دی‌پاسکوال (Mauro DiPasquale) این رژیم غذایی را ابداع کرده است و به‌باور برخی این رژیم می‌تواند بدن را به ماشین چربی‌سوزی تبدیل کند. بدون شک این ادعای وسوسه‌کننده‌ای است، ولی آیا می‌توان آن را باور کرد؟ در این مقاله شما را با عملکرد رژیم آنابولیک آشنا می‌کنیم، نمونه‌ای از برنامهٔ غذایی آن را ارائه می‌دهیم و خطرات این رژیم غذایی را بیان می‌کنیم. رژیم آنابولیک یک رژیم کم کربوهیدرات است. در این رژیم غذایی، به‌طور متناوب از موادغذایی کم‌کربوهیدرات و پُرکربوهیدرات استفاده می‌شود. دکتر دی‌پاسکوال که خود پزشک و وزنه‌بردار قدرتی (power lifter) است، این رژیم غذایی را برای افرادی ابداع کرده است که می‌خواهند تا جای ممکن به تودهٔ عضلانی خود اضافه کنند و از سوی دیگر ذخیرهٔ چربی بدن را بسیار پایین نگه دارند.
او به این دلیل این برنامهٔ غذایی را رژیم آنابولیک نامیده است که عقیده دارد چرخهٔ کربوهیدرات (carbohydrate cycling) اثراتی مشابه استروئیدهای آنابولیک را ایجاد می‌کنند.
عملکرد رژیم آنابولیک
به‌گفتهٔ دکتر دی‌پاسکوال، کاهش و افزایش متناوب میزان مصرف کربوهیدرات موجب می‌شود که چربی بیشتری را بسوزانید. این روش موجب می‌شود که تا جای ممکن تودهٔ عضلانی بدن را حفظ کنید.
در رژیم‌های غذایی معمولی از هر ۳ درشت‌مغذی یا ماکرومغذی (macronutrient)، یعنی کربوهیدرات، پروتئین و چربی استفاده می‌شود. در ورزشکاران، وزنه‌برداران و بدن‌سازانی که می‌خواهند وزن کم کنند و در عین حال عضلات خود را حفظ کنند، این فرآیند طبیعی موجب نگرانی می‌شود. مزیت رژیم آنابولیک نسبت به رژیم‌های دیگر این است که در این رژیم غذایی میزان کالری مصرفی محدود نمی‌شود.
بدن برای حفظ تودهٔ عضلانی به کالری نیاز دارد، بنابراین هرگونه کاهش در مصرف کالری می‌تواند موجب از دست دادن بافت بدون چربی بدن (lean body tissue) شود. ولی در رژیم آنابولیک سوخت‌وساز بدن به گونه‌ای تغییر می‌کند که موجب سوختن چربی‌ها می‌شود و می‌توانید میزان کالری طبیعی و عادی را مصرف کنید و در عین حال، شاهد کاهش درصد چربی بدن خود نیز باشید.
برنامه رژیم آنابولیک
رژیم آنابولیک به‌صورت مرحله‌ای انجام می‌شود. هریک از این مراحل برای اهداف تثبیت و انگیزش، افزایش حجم عضلانی یاکاهش وزن طراحی شده‌اند.
مرحلهٔ تثبیت/ انگیزش
مرحلهٔ تثبیت/ انگیزش (maintenance/induction) در هفته‌های اول تا چهارم انجام می‌شود. در این مرحله میزان مصرف کالری مساوی با ۱۸ برابرِ وزن بدن بر اساس پوند (واحد وزنی برابر با ۴۵۴ گرم) است. هدف از طراحی این مرحله این است که بدن در ابتدای این رژیم غذایی به مصرف کربوهیدرات کم عادت کند و از این مرحله به‌عنوان سطح تثبیتی (maintenance level) در تمام طول رژیم غذایی استفاده می‌شود.
مرحلهٔ افزایش حجم
پس از مرحلهٔ انگیزش (induction phase) به مرحلهٔ افزایش حجم (bulk phase) می‌رسیم. هدف اصلی این مرحله، دستیابی به وزن مطلوب و موردنظر است. مدت‌زمان این مرحله مشخص نیست و افرادی که از این رژیم غذایی استفاده می‌کنند، باید تا زمانی این مرحله را ادامه دهند که به افزایش وزن موردنظر خود برسند. به‌گفتهٔ دکتر دی‌پاسکوال برای تعیین وزن ایده‌آل خود پس از افزایش حجم، باید وزن ایده‌آل‌تان بر اساس پوند را با ۱۵٪ آن جمع کنید. از آنجا که مرحلهٔ کاهش کالری به‌دنبال مرحلهٔ افزایش حجم می‌آید، تصور می‌شود که رسیدن به بالاتر از وزن ایده‌آل، کاهش چربی پس از آن را آسان‌تر می‌کند.
مرحلهٔ پایانی
مرحلهٔ پایانی، مرحلهٔ کاهش کالری (cutting phase) نام دارد. (cutting phase اصطلاحی در بدنسازی است که به رژیم غذایی پیش از رقابت اشاره دارد. بدن‌سازان در بیشتر طول سال، برای ساخت عضله کالری اضافی مصرف می‌کنند و وقتی به زمان رقابتی نزدیک می‌شوند، کالری مصرفی خود را پایین می‌آورند تا چربی بدن را کاهش دهند و تا جای ممکن برای رقابت لاغر شوند.) مرحلهٔ کاهش کالری، برنامهٔ کاهش وزنی کم‌کربوهیدرات است. توصیه می‌شود که در این مرحله کالری مصرفی نسبت به مرحلهٔ انگیزش، ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کالری کاهش پیدا کند. این مرحله باید تا زمان رسیدن به درصد چربی مطلوب و موردنظر بدن (که ترجیحا کمتر از ۱۰ درصد است) ادامه پیدا کند.
گرچه میزان کالری مصرفی در هر مرحله بسته‌به اهداف موردنظر، متفاوت است، ولی میزان درشت‌مغذی‌ها در مراحل مختلف تقریبا بدون تغییر است.
رژیم آنابولیک بر چرخهٔ موادمغذی (nutrient cycling) مبتنی است، یعنی مصرف کربوهیدرات کم در طول روزهای هفته و مصرف کربوهیدرات بالا در آخر هفته. تناوب روزهای کم‌کربوهیدرات و پرکربوهیدرات موجب می‌شود که بدن از کربوهیدرات‌ها به‌عنوان سوخت اصلی خود استفاده نکند. روزهایی که در آنها کربوهیدرات بالایی مصرف می‌شود نیز موجب می‌شود که بدن، سوخت مصرف‌شده در طول تمرین‌ها و ورزش‌های شدید را جایگزین کند.