بارداری پوچ یا مولار یک توده خوش‌خیم است که در رحم زنان باردار رشد می‌کند. بارداری مولار زمانی شروع می‌شود که تخم لقاح می‌یابد (لقاح تخمک زن با اسپرم مرد)، ولی به جای رشد طبیعی، جفت به شکل توده‌ای غیرعادی از کیست‌ها درمی‌آید. بارداری پوچ عوارض خطرناکی را به دنبال دارد، در مواردی باعث نوعی از سرطان خواهد شد و نیاز فوری به درمان دارد.
حاملگی پوچ دو نوع کامل و جزئی دارد. در بارداری پوچ کامل، جنین یا جفت طبیعی وجود ندارد و در بارداری پوچ جزئی، جنین غیرطبیعی و جفت تا حدی طبیعی است. جنین شروع به رشد می‌کند، اما ناقص و بدشکل است و زنده نمی‌ماند.
نشانه‌های بارداری پوچ
بارداری پوچ در ابتدا همانند یک بارداری طبیعی به نظر می‌رسد، ولی بیشتر بارداری‌های پوچ باعث بروز علائم زیر می‌شوند:
-خونریزی قهوه‌ای تیره تا قرمز روشن از واژن طی سه ماهه اول بارداری
-حالت تهوع و استفراغ شدید
-گاهی اوقات دفع کیست‌هایی شبیه خوشه انگور
-به ندرت درد لگن (پایین کمر و شکم)
اگر هریک از علائم بارداری پوچ را مشاهده کردید، به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. او ممکن است سایر علائم این بارداری را پیدا کند، مانند:
– رشد سریع رحم : رحم نسبت به آن مرحله از بارداری خیلی بزرگ است.
– فشار خون بالا
– پره اکلامپسی: یا مسمومیت بارداری که باعث افزایش فشار خون مادر و دفع پروتئین از ادرار بعد از هفته بیستم بارداری می‌شود.
– کیست تخمدان
– کم‌خونی
– پرکاری تیروئید
دلایل بارداری پوچ
بارداری پوچ در اثر تخمی که به طور غیرطبیعی بارور می‌شود یا لقاح می‌یابد، ایجاد می‌شود. سلول‌های بدن انسان به طور طبیعی دارای ۲۳ جفت (۴۶ عدد) کروموزوم هستند. یک کروموزوم از هر جفت کروموزوم از پدر و دیگری از مادر می‌آید. در بارداری پوچ کامل، تمامی کروموزوم‌های تخم لقاح یافته از پدر می‌آیند. مدت کوتاهی بعد از لقاح، کروموزوم‌های تخمک مادر از بین می‌روند و یا غیرفعال می‌شوند و کروموزم‌های پدر دوبرابر می‌شوند. تخم لقاح یافته یا هسته ندارد و یا هسته آن غیرفعال است. در بارداری پوچ جزئی یا ناکامل، کروموزوم‌های مادر باقی می‌مانند، اما پدر دو گروه از کروموزوم‌ها را تامین می‌کند. در نتیجه جنین به جای ۴۶ عدد کروموزوم، ۶۹ عدد کروموزوم دارد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که کروموزوم‌های پدر دو برابر شوند و یا دو اسپرم با یک تخمک لقاح پیدا کنند (به جای یک اسپرم با یک تخمک).
عواملی که خطر ابتلا به بارداری پوچ را زیاد می‌کنند
به طور تخمینی، یک مورد از هزار مورد بارداری، پوچ است. عوامل مختلفی خطر ابتلا به این نوع بارداری را افزایش می‌دهند که عبارتند از:
– سن مادر: بارداری پوچ در زنان بالاتر از ۳۵ سال و کمتر از ۲۰ سال بیشتر است.
– داشتن بارداری پوچ در قبل: اگر یک بار دچار بارداری پوچ شوید، به احتمال زیاد مجددا دچار آن خواهید شد. به طور متوسط بارداری پوچ در یک تا دو زن از هر صد زن مجددا دیده می‌شود.
مشکلات ناشی از بارداری پوچ
بعد از رفع بارداری پوچ ممکن است قسمتی از بافت پوچ در رحم مادر باقی بماند و به رشد خود ادامه دهد. این وضعیت را بیماری تروفوبلاستیک بارداری پایدار می‌نامند. یک زن از هر پنج زن مبتلا به بارداری پوچ دچار این بیماری می‌شود که معمولا هم بعد از بارداری پوچ کامل رخ می‌دهد.
یکی از علائم این بیماری این است که میزان هورمون HCG (یک نوع هورمون بارداری) بعد از برطرف شدن بارداری پوچ همچنان بالا باقی می ماند. در برخی موارد، بافت پوچ به لایه میانی دیواره رحم نفوذ می‌کند و باعث خونریزی واژینال می‌شود .این بیماری معمولا به طور موفقیت‌آمیزی توسط روش شیمی درمانی درمان می‌شود .راه دیگر درمان این بیماری، درآوردن رحم (هیسترکتومی) است. به ندرت بیماری تروفوبلاستیک سرطانی می‌شود و به سایر اندام‌ها پخش می‌شود. معمولا این سرطان با داروهای سرطان چندگانه درمان می‌شود.
راه‌های درمان بارداری پوچ
بارداری پوچ مدت زیادی ادامه پیدا نمی‌کند و نهایتا منجر به سقط خودبخودی می‌شود. برای جلوگیری از عوارض این بارداری، بایستی بافت پوچ به طور کامل از رحم مادر خارج شود .اگر بافت پوچ با سقط خودبخودی به طور کامل از بدن خارج نشود، پزشک متخصص زنان از طریق تجویز دارو، کورتاژ یا موارد دیگر اقدام به درمان می‌کند.
جلوگیری از بارداری پوچ
اگر قبلا حاملگی پوچ داشته‌اید، قبل از بارداری مجدد با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند شش ماه تا یک سال حامله نشوید. در بارداری بعدی، برای بررسی وضعیت شما و اطمینان از رشد طبیعی جنین، پزشک زودتر سونوگرافی انجام می‌دهد.
مطلب مرتبط:
چگونه جنسیت فرزندمان را تعیین کنیم+ پاسخ دکتر کشاورز
