• میثم مدنی
• پزشک دندانپزشک
• ۱۳۹۹/۱۲/۰۹
• 1 دقیقه

عوامل کمک کننده پوسیدگی دندان

شناسایی و ضایعات پوسیدگی یکی از مولفه های اساسی مرحله ارزیابی در روند مراقبت از بهداشت دندان است.
پوسیدگی دندان از مشکلات سلامتی جهانی به شمار می آیند و به خصوص در کودکان، نوجوانان و افراد مسن رو به پیر رایج تر هستند. در هر حال، هرکسی که دندان دارد می تواند به این مشکل دچار شود، حتی خردسالان.
حفره ها و خرابی ها به طور دائمی در نواحی سخت اطراف دندان ها، ایجاد می شوند، آسیب می رسانند و درون شکاف های کوچک و باریک رشد می کنند. حفره یا همان پوسیدگی دندان توسط تجمع عواملی مانند باکتری ها درون دهان، میان وعده های مکرر، نوشیدنی های قندی و تمیز نکردن خوب دندان ها، به وجود می آیند.
اگر پوسیدگی دندان درمان نشود، بزرگتر می شوند و لایه های بیشتری از دندان تان را تحت تاثیر قرار می دهند و می توانند منجر به دندان دردهای شدید، عفونت و افتادن دندان شوند. ویزیت های مکرر دندان پزشک، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن های روزانه و منظم بهترین راه حفاظتی شما در مقابل پوسیدگی دندان هستند.
پوسیدگی دندان در صورتی که در مراحل ابتدایی درمان شود از آسیب به لایه های زیرین دندان پیشگیری می شود. در صورت مشاهده علائم پوسیدگی حتما برای تشخیص و درمان به دندانپزشک مراجعه کنید.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با میثم مدنی کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

انواع پوسیدگی دندان

شکل گیری پلاک ها

پلاک دندان یک لایه چسبنده شفاف است که سطح دندان را می پوشاند که این اتفاق به دلیل خوردن بیش از اندازه مواد قندی و نشاسته ای و سپس نشستن خوب دندان ها است و وقتی این مواد از روی دندان شسته نشوند، باکتری ها به سرعت از این مواد تغذیه کرده و پلاک ها را تشکیل می دهند.
پلاک های مانده بر دندان شما می توانند در زیر یا روی لثه سفت و سخت شوند که همین باعث حذف سخت ترشان می شود و ناحیه ای برای باکتری ها ایجاد می شود.

حملات پلاک ها

اسید موجود در پلاک ها مواد معدنی موجود در قسمت سخت دندان، مینای بیرونی، را از بین می برد. این حذف باعث ایجاد حفره ها و شکاف در مینای دندان می شود( مرحله اول پوسیدگی). هنگامی که نواحی مینای دندان فرسوده و ساییده می شوند، باکتری و اسید سراغ لایه بعدی دندان یعنی، عاج دندان، می روند. این لایه نرم تر و درمقابل اسید کمتر مقاوم است. عاج دندان توسط راه هایی با عصب دندان که باعث حساسیت می شود در ارتباط است.

خرابی ادامه دار

هرچه دندان پوسیده تر شود، باکتری ها و اسید ها به پیشروی شان به لایه های درونی دندان ادامه می دهند که شامل عصب ها و رگ های خونی هم می شود. مغز دندان یا همان پالپ، متورم شده و توسط باکتری ها تحریک می شود. چون جایی برای گسترش تورم در دندان باقی نمی ماند، به عصب ها فشار وارد می شود و باعث ایجاد درد می شود.

علائم پوسیدگی دندان

علائم و نشانه های پوسیدگی دندان بنا بر موقعیت و میزان شدت متفاوت هستند. در شروع پوسیدگی، شاید هیچ علائمی مشاهده نکنید، هر چه پوسیدگی وخیم تر شود علائمی مانند علائم زیر را بروز می دهد:

• دندان درد؛ درد خود به خودی یا بدون هیچ دلیل مشخص و واضحی نمود پیدا می کند
• دندان ها دچار حساسیت می شوند
• دردی ملایم تا شدید هنگام خوردن یا نوشیدن مواد غذایی شیرین، خیلی سرد یا داغ احساس می شود
• حفره ها و شکاف های قابل مشاهده در دندان نمایان می شود
• لکه های قهوه ای، مشکی و یا سفید بر روی سطوح دندان نشان داده می شود
• احساس درد هنگام جویدن بروز می کند
  

  پنج مرحله پوسیدگی دندان عبارتند از:

  سینرالیزاسیون: در این مرحله، بخش کوچکی از مینای دندان به صورت به عنوان یک نقطه سفید یا قهوه ای ظاهر می شود. ممکن است در صورتی که دندان آسیب دیده در این نقطه تشخیص داده شود دندان را مجددا دود کرده و آسیب را معکوس کند.
  فرسایش مینا: در این مرحله، عاج مینای دندان در معرض قرار می گیرد. این دنتین حاوی دهانه لوله های میکروسکوپی است که به کانال های ریشه در مراکز دندان منجر می شود. در داخل کانال ریشه، ماده ای به نام پالپ دندان وجود دارد که شامل اعصاب، رگ های خونی و مواد مغذی می شود. بنابراین حساسیت دندان امکان پذیر است. در این مرحله، در حال حاضر بسیاری از گزینه های درمان در دسترس است، از جمله پر کردن دندان رنگ، درج، تک و یا تاج، بسته به میزان پوسیدگی.
  آسیب به دنتین: دنتین آسیب بیشتری نسبت به مینای دندان آسیب پذیر است، بنابراین باکتری باعث می شود که آن سریع تر شود. زمان، در این مرحله مهم است. اگر مراقبت از دندان ها به سرعت مورد نیاز است، ممكن است دندان را با پركردن، تزریق، توری و یا تاج پوشش داده شود.
  اگر پوسیدگی به یک یا چند کانال ریشه برسد، پالپ دندان آلوده می شود. در این مرحله، پالپ باید به جراحی برداشته شود تا دندان را نجات دهد. پس از حذف پالپ، کانال ریشه باید ضد عفونی شود و با مواد جایگزین پر شود و دندان باید با یک تاج دندان پوشیده شود تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.
  شکل گیری آبسه: اگر جراحی کانال ریشه در زمان مناسب انجام نشود، آبسه شکل می گیرد. عفونت سپس می تواند به شکم، لثه ها و دندان های مجاور گسترش یابد. فقط مداخله حرفه ای باعث می شود که آسیب از گسترش در این نقطه متوقف شود.
  عوارض
  انواع پوسیدگی دندان می تواند عوارض طولانی مدت و جدی ای به همراه داشته باشد، حتی برای کودکانی که هنوز دندان های دائمیشان در نیامده است.

• عوارض پوسیدگی دندان شامل:

• درد
• آبسه دندان
• تورم اطراف دندان
• دندان شکسته یا آسیب دیده
• مشکلات جویدن
• تغییرات موقعیت دندان بعد از افتادنهنگامی که پوسیدگی دندان شدید می شود، عوارضی مانند:
  1- دردی که با کارهای روزمره تداخل پیدا می کند.
  2- کاهش وزن یا مشکلات تغذیه به دلیل دردناکی و جویدن و خوردن سخت مواد غذایی باشد.
  3- افتادن دندان هم می تواند بر ظاهر شما اثر گذارد و همچنین به اعتماد به نفس تان خدشه وارد کند.
  4- همچنین در موارد نادری هم آبسه دندان می تواند باعث عفونت های خطرناکی شود، نمود پیدا می کند.

  پیشگیری

  بهداشت دهان و دندان خوب می تواند از پوسیدگی دندان ها جلوگیری کند. در اینجا برخی موارد که به شما جهت جلوگیری از پوسیده شدن دندان های تان کمک می کنند، ذکر شده است.
  بعد از خوردن و نوشیدن دندان هایتان را با خمیر دندان فلوراید بشورید.
  از دهان شویه های مخصوص استفاده کنید.
  دندان پزشک متخصص خود را به طور مرتب هر 6 ماه یک بار ملاقات کنید.
  از آب شیر که دارای فلوراید است بنوشید.
  مواد غذایی مناسب دندان ها مصرف کنید.
  از دکترتان برای مصرف داروهای آنتی باکتریال سوال بپرسید.

  ملاقات با دندانپزشک

  شما ممکن است از تشکیل پوسیدگی آگاهی نداشته باشید. به همین دلیل است که ویزیت های مرتب دندانپزشک متخصص و همچنین مراقبت های روزانه دندان، حتی هنگامی که احساس می کنید هیچ مشکلی ندارید، امری لازم و ضروری است. اگر احساس درد در دندان های تان داشتید، در سریع ترین زمان ممکن به دندانپزشکی مراجعه کنید.

  با توجه به مواردی که ذکر شد، اگر احساس می کنید که دندان های تان پوسیده اند، در اولین فرصت به بهترین دندانپزشک متخصص، جهت درمان دندان های تان و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی، مراجعه کنید.