• دکتر محمدعلی فیاض‌مهر
• دندانپزشک
• ۱۳۹۷/۰۶/۰۷
• 0 دقیقه

بهداشت دهان و دندان و سلامت دندان‌ها امري مهم و ضروري در زندگي همه ماست كه آن‌قدر مهم است كه علاوه بر دندانپزشكان، پزشكان هم بر آن تاكيد دارند. همه ما بايد تا حد امكان سلامت دندان‌هاي‌مان را حفظ كنيم تا كمتر به درد دندان و سپس درمان آن روي بياوريم. در اين مطلب شما را با عصب‌كشي دندان آشنا مي‌كنيم.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر محمدعلی فیاض‌مهر کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

اسم صحیح عصب‌کشی درمان ریشه است، ولی کلمه عصب‌کِشی یا عصب‌کُشی هم صحیح است. درمواقعی كه عفونت یا پوسیدگی تا سطح عصب دندان کشیده شود دندانپزشك ناگزیر است عصب دندان را خارج کند. در یکسری موارد هم ممکن است عصب نیمه جان و کامل از بین نرفته باشد، در این مواقع بیمار با درد دندان مواجه می‌شود ولی اگر صرفا بخواهد ترمیم کند این ترمیم‌ها ناموفق هستند چون تحریک شده و احتمال دارد بعد از ترمیم عفونی شوند که در این مواقع عصب را می‌کشند که عصب‌کُشی گفته می‌شود. در یک حالت دیگر كه عصب عفونی می‌شود و بیمار دیر مراجعه می‌کند، عصب از بین می‌رود که در این حالت با آبسه و تورم همراه است که عصب‌کِشی گفته می‌شود.

عصب‌کشی دندان، درماني برای تعمیر یا حفظ دندان‌های آلوده از آسیب‌های شدید است. این روش شامل حذف قسمت آسیب‌دیده دندان (پالپ)، تمیز کردن و ضدعفونی کردن دندان و پر کردن و چسباندن (محکم) آن است. علل شایع بر پالپ دندان، ترک خوردن، حفره عمیق، درمان‌های تکراری روی دندان یا آسیب (زخم) است و اصطلاح عصب‌کشی از تمیز کردن ریشه‌های اطراف دندان می‌آید.

دندان زمانی لازم است عصب‌کشی شود که یک عفونت در آن وجود داشته باشد. پالپ داخل دندان می‌تواند به باکتری آلوده شود به علت یک آسیب شدید یا وجود یک حفره بدون درمان باشد. حفره‌های بدون دندان می‌تواند به اندازه کافی عفونت کند که باید برداشته شود. با یکسری ابزار خاص دندانپزشکی بافت نرم داخل دندان که شامل اعصاب و عروق می‌شود را خارج می‌کنند بعد با ابزار مخصوص این کار تا انتهای ریشه (محل خروج اعصاب و عروق از دندان و ورود آنها به بافت استخوان) کانال یا فضای داخل ریشه را پاکسازی می‌کنند، سپس فرم مناسب می‌دهند که این فرم باعث می‌شود در مراحل بعد ریشه دندان به صورت صحیح پر شود تا بیمار دچار عفونت مجدد نشود، بعد از این مراحل دندان آماده برای ترمیم تاج یا قرار دادن روکش است.

عصب‌کشی اساسا یک فرآیند چهار مرحله‌ای است. دندانپزشک با استفاده از یک سوزن، ماده بیهوشی را برای بی‌حسی دندان به آن تزریق می‌کند. سپس با گذاشتن دستگاه مکش در دهان برای جذب بزاق، اولین مرحله یعنی خارج کردن تمام خرابی‌های دندان را شروع می‌کند. او از عاج که با لکه سیاه خرابی‌اش مشخص است، شروع می‌کند تا به آخرین قسمت خرابی مي‌رسد که معمولا نزدیک به ریشه دندان است. با این کار دندانپزشک تمام قسمت‌های بافت مرده و عفونی دندان را خارج می‌کند.

سپس توسط یک ورقه کوچک پلاستیکی دندان را جدا می‌کند تا در طول درمان تمیز و خشک بماند. دندانپزشک بعد از استفاده از ابزار بسیار کوچک مانند یک مته کوچک برای دسترسی به داخل دندان با ایجاد یک سوراخ در قسمت بالای آن از دندان استفاده می‌کند. وي از فایل‌های کوچکی برای دور ماندن از آسیب و بیماری‌های داخل دندان استفاده می‌کند و همچنین از فایل‌ها برای شکل دادن به محفظه داخلی دندان‌ها و ریشه استفاده می‌کند. به علاوه دندانپزشک ممکن است از محلول ضدمیکروب برای کشتن باکتری‌های باقی‌مانده درون محفظه و کاهش خطر ابتلا به عفونت بیشتر استفاده کند.

بعد از چند هفته، دندانپزشک با قرار دادن یک تاج دائمی یا نمونه مشابه در بالای دندان درمان را تمام می‌کند. ممکن است برای ایجاد تاج و ترمیم پایدارتر نیاز به قرار دادن یک پشتیبان کوچک برای محافظت از ریشه باشد كه دندانپزشك بعد از تشخيص اين كار را انجام مي‌دهد.

شايان ذكر است كه درمان کانال ریشه لازم است چون دندان یک بافت مرکزی نرم دارد که به پالپ یا مغز دندان معروف است. این مغز از تاج که غذا توسط آن جویده می‌شود و قابل رویت است تا ریشه دندان که در لثه قرار دارد گسترش دارد. مغز دارای عصب، رگ‌های خونی و بافت همبند است. این بافت زنده است و توسط مینای دندان که لایه رویی دندان است، محافظت می‌شود. وقتی دندان ترک می‌خورد یا به اصطلاح کرم‌خوردگی پیدا می‌کند درواقع قسمت محافظ دندان که همان عاج است از بین می‌رود و باکتری‌ها و جرم به مغز دندان که بافت نرمی دارد، هجوم می‌آورد. كه در اين صورت بايد به پزشك مراجعه كرد. در غير اين صورت اگر دندان به حال خود رها شود، باکتری‌ها‌ بیشتر و خرابی بيشتر می‌شود تا جايي که با شدت عفونت، دندان درد می‌گیرد. در واقع بافت زنده مغز دندان دچار آسیب مي‌شود. تورم در صورت و گردن، سوراخ روی دندان، دندان درد، تورم لثه و حساسیت به دما از نشانه‌ها‌ي خراب شدن دندان‌ها و از بین رفتن مغز دندان است.

بايد بگوييم كه پس از انجام عصب‌کشی لازم است يكسري موارد هم رعايت شود تا به نتيجه مطلوب دست يافت. بهتر است بعد از عصب‌کشی از دندان‌ها و لثه‌ها مراقبت شود. ممکن است مجدد نیاز باشد به دندانپزشک مراجعه شود تا دندان درمان شده را با اشعه ایکس بررسی کند. بعد از عصب‌كشي بايد مطمئن شوید که تمام نشانه‌های عفونت از بین رفته باشد و علاوه بر آن هر دو سال به دندانپزشک مراجعه كنيد تا دندان شما چك شود و مطمئن شويد مشكلي نداشته باشد. در خانه هم بايد مرتب و روزانه از دندان‌هاي‌تان مراقبت كنيد.

دندانپزشکان بر اين باورند كه دندان را بايد به هر طریقی حفظ کرد. دندان‌هاي خراب بايد درمان شوند قبل از اينكه كشيده شوند و درواقع درمان ریشه دندان، روشي برای نگهداری یک دندان خراب است. بسیاری از دندان‌هایی که نیاز به عصب‌کشی دارند دچار درد نمی‌شوند. اما این بدین معنا نیست که دندان سالم است.

وقتی دنداني خراب ‌شود بايد به‌موقع به دندانپزشک مراجعه شود، تا درمان به درستي و با كمترين هزينه و زمان انجام شود. براي درمان پوسيدگي و مشكلات دنداني زمان بسيار مهم است و بايد افراد در كمترين زمان ممكن به دندانپزشك مراجعه كنند تا در مراحل اوليه درمان به نتيجه مطلوبتري برسند.