• دکتر طاهره معصوم
• دندانپزشک کودکان
• ۱۳۹۷/۰۸/۱۹
• 1 دقیقه

مکیدن انگشت یا پستانک در کودکان برخاسته از یک نیاز روانی و فیزیولوژیک در نوزادان برای تغذیه است. پس نوزادی که تکامل طبیعی دارد قطعا یک تمایل ذاتی و بیولوژیک به این مکیدن دارد. اما آن چیزی که حائز اهمیت است، باقی ماندن عادت مکیدن است که اگر بعد از سه سالگی این عادت باقی بماند، نگران‌کننده خواهد بود و نشان‌دهنده آن است که کودک توانایی کنترل استرس و اضطراب را ندارد و یک تلنگر برای والدین، دندانپزشک و کودک است. آنچه در مکیدن غیرتغذیه‌ای مهم است، این است که این مکیدن چقدر طول می‌کشد و کودک چند ساعت در شبانه‌روز انگشت یا پستانک را میک می‌زند، شدت این مکیدن چقدر است و چندبار در روز تکرار می‌شود. اگر بیشتر از 6 ساعت کودک در شبانه‌روز انگشت خود را میک بزند یا دائم پستانک در دهانش باشد، ممکن است عوارض خیلی شدیدتری داشته باشد. عوارضی که مکیدن انگشت یا پستانک در سیستم دندانی برای کودک ایجاد می‌کند این است که باعث جلو آمدن دندان‌های فک بالا و عقب رفتن دندان‌های فک پایین خواهد شد و همچنين تنگی قوس فک بالا را خواهیم داشت که این تنگی قوس باعث ایجاد بی‌نظمی‌های دندان فک بالا می‌شود.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر طاهره معصوم کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

طبق تحقیقاتی که انجام گرفته، مشاهده شده که به ازای هر یک سال بعد از 24ماهگی اگر این عادت مکیدن ادامه پیدا کند، شیوع مشکلات دندانی در کودک دو برابر می‌شود. تلاش ما این است که بعد از دو سالگی این عادت مکیدن ترک شود، چراكه تا دو سالگی عادت مکیدن را به عنوان یک عادت نرمال و فیزیولوژیک تلقی می‌کنیم و هیچ تلاشی برای قطع آن در این دوران برای کودک نمی‌کنیم تا کودک احساس امنیت و آرامش داشته باشد، ولی بعد از دو سال سعی می‌کنیم این عادت را ترک بدهیم. در 4 یا3 سالگی این ترک عادت به عهده والدین است که با روش‌های تشویقی و روش‌هایی که می‌دانند در کودک موثر است و جواب می‌دهد، این کار را انجام دهند. ولی دندانپزشکان معمولا بعد از 4 سالگی مداخله می‌کنند و برای درمان بیمار اقداماتی را انجام می‌دهند. معمولا اگر تا 4 سالگی این عادت مکیدن حذف شود، مشکلات دندانی خیلی از این کودکان خود به خود برطرف می‌شود. در بعضی‌ها ممکن است ماندگار باشد که بعدا قابل درمان است، ولی در اکثر موارد خود به خود برطرف می‌شوند و توصیه ما به والدین این است که قبل از رویش اولین دندان دائمی جلویی کودک باید این عادت برطرف شود. چون بعد از اینکه اولین دندان‌های دائمی رویش پیدا کردند اگر این عادت هنوز ادامه داشته باشد در این موارد مشکلات دندانی به خودی خود برطرف نمی‌شوند.

اگر عادت ادامه ‌دار باشد، گاهی دندانپزشک خود درمان را شروع می کند ولی در برخی موارد مشاوره نزد روانشناس را برای ترک عادت مکیدن کودک پیشنهاد می دهد.

توصیه‌هایی که ما به والدین می‌کنیم این است که از درمان‌های یادآور استفاده کنند:

• چسب زخم زدن به انگشت کودک که وقتی انگشت را به دهان می‌برد یادآور این مساله باشد که کار اشتباهی انجام می دهد.
• روش دیگری که می‌توان استفاده کرد، لاک‌های تلخ هستند که روی انگشت کودک کشیده شود و زمانی که به دهان برده می‌شود، یادآور این باشد که نباید انگشت را به خاطر تلخی بمکد.
• توصیه می‌کنیم از دستکش‌های نخی یک انگشتی استفاده کنند و زمانی که کودک خواست انگشتش را داخل دهان فرو ببرد، کل دستش داخل دهان برود و نتواند شروع به مکیدن کند كه در اين صورت کودک خود به خود از این کار بازداشته می‌شود.
• روش دیگری که جوابگیری بیشتری در کودکان دارد، روش پاداش و جایزه است.­ والدین از روش‌های تشویقی استفاده کنند که کودک هر روز این عادت را کمتر کند. خیلی از کودکان با جایزه‌ای که همان روز دریافت می‌کنند این عادت را بعد از چند روز ترک خواهند كرد.
• روش دیگری که دندانپزشک انجام می‌دهد یا از والدین کمک گرفته می‌شود، درمان‌های کمکی یا الحاقی است که به والدین توصیه می‌شود شب که کودک خواب است، بازوی کودک را یک بانداژ کم‌حجم کنند (مثل گچ گرفتن بسته شود با این تفاوت که گچ گرفته نمی‌شود و فقط بانداژ یا با یک پارچه و روسری بسته می‌شود) که محدودیت حرکت داشته باشد تا نتواند دستش را داخل دهان ببرد، چون اکثر کودکان در خواب، شدت مکیدن‌شان بیشتر است.

معمولا ممکن است این بانداژ 6 الی 8 هفته زمان ببرد تا درمان جواب بدهد.

• استفاده از پلاک‌های دندانی هم روشی است که توسط خود دندانپزشک انجام می‌گیرد و آخرین مرحله درمان است. پلاک‌های دندانی، پلاک‌های خاص و محدودکننده هستند که داخل دهان بیمار قرار گرفته می‌شود، معمولا ممکن است درمان با پلاک ها به 6 تا 12 ماه زمان نیاز داشته باشد. وقتی کودک انگشتش را داخل دهان می‌برد به خاطر فلزهایی که به پلاک وصل است، مانع می‌شود تا کودک انگشتش را داخل دهان فرو کند و این عادت با این روش بعد از 12-6 ماه ترک می‌شود.