• دکتر محمدعلی فیاض‌مهر
• دندانپزشک
• ۱۳۹۷/۰۶/۰۷
• 1 دقیقه

سلامت و زيبايي براي همه افراد مهم است در اين بين ممكن است با گذشت زمان يا تغذيه نامناسب يا عوامل ديگري برخي افراد در برخي موارد زيبايي يا سلامت خود را از دست بدهند اما مي‌توان در برخي موارد با درمان‌ها و توصيه‌هايي كه زير نظر پزشكان متخصص و متبحر صورت مي‌گيرد دوباره به سلامت و زيبايي خود دست يافت. يكي از قسمت‌هاي مهم بدن همه موجودات دندان‌هاي اوست كه هم جنبه زيبايي و هم سلامت دارد. در اين بين دندان‌ها به مرور زمان با افزايش سن يا مشكلات ديگر ممكن است سلامت و زيبايي خود را از دست بدهند. مثلا زرد شدن و لكه‌دار شدن آنها مي‌تواند به نوع رژيم غذايي‌مان بستگي داشته باشد. در اين صورت همه ما به فكر زيبايي و سفيدي دندان‌ها مي‌افتيم تا بتوانيم به زيبايي بيشتر و سلامت دندان‌ها كمك كنيم. روش‌هاي مختلفي براي سفيد كردن دندان‌ها و ترميم و زيبايي آنها وجود دارد كه در ادامه به آنها مي‌پردازيم.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر محمدعلی فیاض‌مهر کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

زيبايي در دندانپزشكي را مي‌توان در سه مرحله دسته‌بندي كرد كه عبارتند از: رنگ دندان، شکل دندان و نحوه قرار گرفتن دندان در فک. اگر بیمار از رنگ دندان ناراضی باشد در مرحله اول جرم‌گیری انجام ‌مي‌شود تا بیمار با رنگ طبیعی دندان خود مواجه شود چون ممکن است  فرد از همان رنگ طبیعی دندانش راضی باشد. در مرحله دوم بلیچینگ توصیه می‌شود كه این مرحله برمبنای کمترین آسیب برای دندان است. بلیچینگ رادیکال اکسیژن (o منفی) آزاد می‌کند تقریبا نیم میلی‌متر در مینای دندان نفوذ می‌کند، ذراتی که باعث تغییر رنگ دندان هستند را می‌شکند ولی این ذرات از دندان خارج نمی‌شود. باتوجه به تغذیه فرد درمان بلیچینگ بین یک تا سه سال ممکن است ماندگاری داشته باشد، یعنی بعد از طی این دوره بستگی به مراقبت‌هایی که فرد انجام می‌دهد رنگ دندان به حالت اولیه برمی‌گردد. مرحله بعدی زماني است كه بلیچینگ انجام مي‌شود اما درمان موفق نباشد در اين صورت توصیه برای بیمار لمینیت یا ونیر کامپوزیت است. یکی از  مزایای ونیرهای کامپوزیتی این است که در مطب انجام می‌شود و نیاز به تراش زیادی ندارد و اگر دچار شکستگی شود همان موقع که بیمار مراجعه کند، ترمیم براي او انجام می‌شود. حالت دیگر لمینیت‌های پرسلن هستند که برای این کار نیاز به تراش و قالب‌گیری دندان است و کار در لابراتوار انجام می‌گیرد. اگر دچار شکستگی شود، قالب‌گیری مجدد و ارسال به لابراتوار دارد که معمولا ۲ تا ۳ روز وقفه کاری دارد. پرسلنی‌ها نسبت به کامپوزیتی‌ها براق‌تر، درخشان‌تر و زیباتر هستند ولی از معایب لمینیت‌های پرسلنی این است که ممکن است دچار شکستگی شوند همچنين هزینه‌شان بالاتر است.

مرحله دوم شکل دندان است يعني در مواردی که بیمار اشاره دارد که  قد دندان کوتاه یا سایزش کوچک است که در این مرحله، درمانی که توصیه می‌شود لمینیت، کامپوزیت یا پرسلن هستند.

مرحله سوم هم نحوه قرار گرفتن دندان در فک است. در مواقعي فضای بین دندان‌ها باز است یا دندان‌ها روی هم قرار می‌گیرند یا کج هستند که با لمینیت این موارد را می‌توان اصلاح کرد.

بلیچینگ يكي از روش‌هاي سفید کردن دندان‌هاست كه از مواد شیمیایی براي انجام آن استفاده می‌شود. این مواد که پراکسید هیدروژن نام دارند باعث ایجاد تغییر رنگ در دندان می‌شوند. مواد بلیچینگ درواقع به داخل ساختار کریستالی مینا نفوذ مي‌كند و رنگدانه‌های رسوب کرده بین هرم‌های مینايی را اکسید می‌کنند. با گذشت زمان نفوذ مواد اکسیدکننده بلیچینگ به داخل عاج دندان که در لایه زیرین مینا قرار دارد هم صورت گرفته و رنگ آن هم روشن‌تر می‌شود. مواد استفاده شده در انواع مختلف بلیچینگ متفاوت است و دارای غلظت‌های متفاوتی هم هست.

کامپوزیت هم ماده‌ای خمیری شکل است كه از ترکیب پلاستیک و شیشه (رزین) ساخته می‌شود. دندانپزشک کامپوزیت دندان را به صورت لایه به لایه قرار می‌دهد. برای سخت شدن هر لایه نیز از تابش یک نور با طول موج ویژه استفاده می‌کند. هنگامی که اين فرآیند به پایان رسید، دندانپزشک کامپوزیت دندانپزشکی را به تناسب دندان شکل می‌دهد. سپس برای زیباسازی و فرم بهتر و از بین رفتن هر گونه لکه، کامپوزیت دندان پولیش و صیقل داده می‌شود.

از کامپوزیت دندانی برای ترمیم دندان‌های فاسد یا پوسیده استفاده می‌شود. این ترکیبات همچنین برای تغییر شکل دندان و زیبایی خط لبخند مورد استفاده قرار می‌گیرند. کامپوزیت دندانی به دندان متصل می‌شود تا از بخش باقی‌مانده آن محافظت کند. کامپوزیت می‌تواند از شکستگی دندان جلوگیری كرده و آن را در مقابل تغییرات دمایی محافظت کند.

اما در اين بين باتوجه به روش‌هاي درماني مختلف و برطرف كردن مشكلات دنداني و انجام مراحل زيبايي دندان‌‌ها مي‌توان گفت در اين راستا ممكن است مشكلاتي هم پيش بيايد. در کامپوزیت دندانی كه نوعی مواد خمیر مانند است، در مواقعی که می‌خواهند پوسیدگی دندان را بردارند یا دندان را ترمیم کنند یا برای انجام کار زیبایی از آن استفاده می‌شود. از معایب کامپوزیت می‌توان گفت در صورتی که دندان تراش داده شود به مینای دندان آسیب می‌رساند، پس تا حد ممکن زیبایی را فدای سلامت دندان‌های‌مان نکنیم. همچنين احتمال تغییر رنگ بیشتر در ونیرهای کامپوزیتی وجود دارد. شکست نور متفاوت‌تر از دندان كه به همین علت کمی ظاهر مصنوعی‌تری می‌یابد. به علت تجمع راحت‌تر پلاک دندانی روی كامپوزيت دندان، احتمال التهاب لثه کمی بیشتر هست. همچنين از عوارض کامپوزیت دندان اين است كه کامپوزیت بیشترین آسیب را به لثه می‌زند بنابراین اگر خوب روی دندان قرار نگیرد اولین آسیبی که می‌زند به لثه است. احتمال التهاب لثه به علت تجمع پلاک دندانی در صورت عدم رعایت بهداشت دهان هم وجود دارد كه توصیه می‌شود افرادی که کامپوزیت دندان انجام می‌دهند هر زمانی مشاهده کردند لثه آنها متورم شده به پزشک و متخصص ترمیم و زیبایی یا متخصص لثه مراجعه کنند تا سریعا اقدامات درمانی آغاز شود. کامپوزیت نیازمند مراقبت بیشتر است و با ترمیم تعداد کمتری از دندان ها و هزینه کمتر نتیجه بهتری حاصل می شود. در مواردی هم که فرد موردنظر صلاحیت انجام کار کامپوزیت دندانی را ندارد با توجه به اکلوژن (قرار گرفتن دو فک و دندان‌ها روی هم) برای شخص موردنظر ارتودنسی پیشنهاد می‌شود. استفاده از کامپوزیت برای بیمار زمانی که نابجا باشد و ضرورتی برای این کار وجود نداشته باشد سبب تشدید سایش دندان، لق شدن آن و حتی تخریب دندان و مشکلات مفصل فک می‌شود.

از معایب استفاده از بلیچینگ هم بايد گفت كه يكي از معایب آن دوام درمان است. سفید کردن دندان‌ها با این روش ماندگار نیست و بعد از مدتی بسته به مواد به کار گرفته شده در این روش، رنگ دندان‌ها به حالت قبل خود برمی‌گردند. البته این دوام و ماندگاري رنگ به مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای پررنگدانه هم بستگي دارد. همچنين ممكن است در برخي افراد ایجاد حساسیت كند. مورد بعدي كه مي‌توان به عنوان عارضه بليچينگ اشاره كرد متفاوت بودن نتایج درمان است که به سن، عوامل ژنتیک و نوع لکه‌های دندان بستگی دارد. البته بهداشت و تغذیه مناسب نقش مهمی در ماندگاری بلیچینگ‌هایی که با کمترین آسیب به دندان انجام می‌شود، ایفا می‌کند.

گفتني است بعد از انجام کارهای زیبایی دندان كه از ساده‌ترین آنها که جرم‌گیری است تا لمینیت، کامپوزیت یا بلیچینگ يا سخت‌ترین آنها که لمینیت‌های پرسلنی هستند، استفاده از مواد رنگی غلیظ مثل چای، نسکافه، نوشابه، سیگار و… توصیه نمی‌شود یا بايد کمتر استفاده شود. از خمیردندان‌های سفیدکننده استفاده شود، چکاپ‌های دوره‌ای هم نیاز است که هر چند وقت یک‌بار نیاز به پولیش دارد. مشکلی که لمینیت‌های کامپوزیتی و سرامیکی دارند در تغذیه است، یعنی بیمار بايد قطعات کوچک غذا را روی دندان‌های عقب که جونده هستند، قرار داده و مصرف كند. بعد از انجام اين كارها بايد به توصيه‌هاي بهداشتي و درماني كه پزشك معالج تجويز كرده عمل شود تا به نتيجه مطلوب رسيد.