• دکتر محمد خدابخشی (دندانپزشکی دیجیتال اختیاریه)
• پزشک متخصص
• ۱۳۹۸/۰۹/۰۵
• 1 دقیقه

زمانی که دندان خود را از دست می دهید؛ اولین روشی که می توانید جایگزینی برای دندان خود بدست آورید چیست؟ آیا می دانید با چه روش های می توانید زیبایی لبخند خود را باز گردانید؟ در این مقاله روش های جایگزین کردن دندان از ارزان ترین روش تا گران ترین مورد بررسی قرار گرفته است.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر محمد خدابخشی (دندانپزشکی دیجیتال اختیاریه) کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

روش های جایگزین دندانهای از دست رفته

• دندان مصنوعی
• بریج ثابت
• دندان های مصنوعی جزئی متحرک
• اوردنچر
• ایمپلنت

گرانترین روش انتخابی جایگزین دندانهای از دست رفته : ایمپلنت دندان

بسیاری از افراد برای جایگزین کردن یک دندان، چند دندان و یا حتی یک ردیف کامل از دندان ها، روش ایمپلنت را انتخاب می کنند. ایمپلنت به پایه هایی گفته می شود که با عمل جراحی در فک تحتانی یا فوقانی قرار داده شده و در آن جا به عنوان یک لنگر مناسب برای نصب شدن دندان های مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرند. ایمپلنت را از جنس تیتانیوم (یک فلز محکم و سبک) و یا دیگر موادی که بدن آن ها را قبول می کند می سازند. اکثر افراد می گویند که ایمپلنت دندان محکم و قابل اعتماد بوده و روش مناسبی برای جایگزین کردن دندان های از دست رفته می باشد.

با این حال، ایمپلنت گزینه ی مناسبی برای همه ی افراد نیست. ازآنجایی که ایمپلنت نیازمند عمل جراحی است، فرد باید ازنظر کلی دارای وضعیت سلامتی مناسبی باشد. فرد باید یا به مقدار کافی استخوان برای حمایت از ایمپلنت داشته باشد و یا اینکه توانایی قرار گرفتن تحت عمل جراحی برای ساختن این استخوان را داشته باشد. همچنین فرد باید متعهد باشد و به طور روزانه به بهداشت دهان و دندان خود توجه کند. همچنین فرد باید به طور منظم برای ویزیت به دندان پزشک مراجعه کند.

بیماری های مزمن مانند دیابت و یا سرطان خون ممکن است سرعت بهبودی پس از عمل جراحی را کاهش دهند. افرادی با این مشکلات ممکن است داوطلبان خوبی برای ایمپلنت نباشند. استفاده از تنباکو نیز سرعت بهبودی را کاهش می دهد. دندان پزشک می تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که آیا انجام ایمپلنت برای شما گزینه ی مناسبی است یا خیر.

بریج یکی دیگر از روش های جایگزین دندان

در صورتی که دندان ها در ناحیه اطراف دندان از دست رفته، به تعداد کافی بوده و از نظر سلامتی و قدرت برای پشتیبانی دندان مصنوعی مناسب هستند، از بریج ثابت استفاده می شود. برای ساخت بریج، دندان های مجاور باید با برداشتن لایه ای از مینا، بریده یا تراش داده شوند تا آماده دریافت پروتز شوند. دندان مصنوعی بین دندان های مجاور قرار می گیرد و با تکیه بر آنها از نظر عملکرد و زیبایی، جایگزینی برای دندان از دست رفته می شود.

محدودیت این نوع درمان، آماده سازی است که بر روی دندان های مجاور باید صورت بگیرد. این کاهش مینای دندان های مجاور امری برگشت ناپذیر است. این امر خطر آسیب به عصب های دندان را افزایش داده و احتمال نیاز به درمان کانال ریشه در آینده را افزایش می دهد.

بریج ثابت که در بین دندان های طبیعی قرار می گیرد، متوسط طول عمر 10 تا 12 سال دارد و سپس باید عوض شود. تعویض بریج ثابت اغلب درمان های دیگری را به دنبال دارد چرا که دندان های پشتیبان به مرور زمان با پیشرفت بیماری های دندان مانند پوسیدگی دندان یا کاهش استخوان پریودنتال، در خطر قرار می گیرند.

دندان مصنوعی یا پروتز

 پروتز متحرک

پروتزهای متحرک عموما به دو گونه در درمان های دندانپزشکی وجود دارند

1-      پروتز پارسیل

این پروتز شامل چندین دندان جایگزین متصل به یک پایه پلاستیک به رنگ لثه است که گاها توسط یک اسکلت فلزی بهم متصل شده اند. پروتز پارسیل فلزی با گیره های فلزی یا وسایلی که به آنها اتصالات دقیق اطلاق می شود به دندانهای طبیعی شما متصل می شود.این اتصالات دقیق تقریباً دیده نمی شوند و معمولاً از گیره های فلزی زیباتر هستند. ممکن است برای تطابق بهتر یک پروتز پارسیل با دندانهای طبیعی، لازم باشد که آنها روکش شوند. بویژه وقتی از اتصالات دقیق استفاده می شود.

در چند هفته اول، پروتز پارسیل جدید شما ممکن است حجیم و ناراحت بنظر آید، ولی دهان بالاخره عادت کرده و آن را قبول می کند. قرار دادن و برداشتن پروتز مقداری تمرین می خواهد.اگر کلیه دستورات را رعایت کنیدپروتز باید به راحتی در جای خود قرار گیرد.

• پروتز کامل یا همان دست دندان مصنوعی

پروتزهای کامل بعد از کشیدن دندانهای باقیمانده در دهان گذاشته می شوند. بدین منظور، از دو فک بیمار قالبی دقیق را تهیه می کنیم و طی مراحل مهم حساس و دقیقی با همکاری تکنیسین های پروتز دندانی و در محدوده زمانی بین یک هفته تا ده روز دست دندان را تحویل خواهیم داد. مزیت این نوع پروتز این است که بیمار در طی دوره بهبودی، بی دندانی کامل را تجربه نمی کند.در این راه مجربترین تکنسینها و مجهزترین و مدرنترین لابراتوارها را به خدمت گرفته ایم تا دندان مصنوعی با ظاهری طبیعی و جذاب برای شما به ارمغان بیاوریم.

دندان مصنوعی کامل

دندان های مصنوعی کامل برای بیمارانی استفاده می شود که تمام دندان های طبیعی خود در فک بالا یا پایین یا هر دو فک بالا و پایین را از دست داده باشند. دندان مصنوعی کامل به دو صورت “معمولی” یا “فوری” تهیه می شود. دندان مصنوعی معمولی پس از کشیدن دندان ها و التیام یافتن لثه ها، تقریباً ۸ تا ۱۲ هفته بعد از کشیدن دندان ها در دهان قرار داده می شود.

دندان مصنوعی فوری از قبل تهیه می شود و به محض کشیدن دندان ها در دهان قرار می گیرد تا بیمار در زمان انتظار برای التیام یافتن لثه ها بدون دندان نباشد. البته چون استخوان ها و لثه ها به مرور زمان، به ویژه در زمان التیام یافتن منقبض می شود، نقطه ضعف دندان مصنوعی فوری این است که در این مدت به دستکاری و تنظیم بیشتری نیاز دارد.

بنابراین دندان مصنوعی فوری معمولاً راه  حلی موقتی است که تا زمان تهیه دندان مصنوعی اصلی مورد استفاده قرار می گیرد. دندان مصنوعی متحرک کامل می تواند اعتماد به نفس در ظاهر فرد را بازیابی کرده و به صحبت کردن و غذا خوردن عادی بیمار کمک نمایند.

دندان مصنوعی ثابت:

ایمپلنت های های دندان ، دندان مصنوعی ثابت هستند و در عمل می توانند جایگزین دندان های طبیعی شده و زیبایی دندان ها را بازیابی کنند. از ایمپلنت دندان می توان به عنوان پایه بریج ثابت استفاده کرد تا دیگر نیازی به دندان مصنوعی متحرک نباشد.

البته هزینه کاشت دندان بالاتر است، اما ترکیب ایمپلنت و بریج در کنار یکدیگر بیشتر حس دندان طبیعی را در بیمار ایجاد می کند. به هر حال باید توجه کرد که ایمپلنت های دندان به استخوان فک متصل می شوند. به این ترتیب لازم است شش ماه قبل از ایمپلنت دندان، یک قلاب فلزی بطور دائم در داخل استخوان فک کاشته شود.

پس از اینکه استخوان فک اطراف این قلاب رشد کرد (دوره ای که در اصطلاح به آن دوره الصاق استخوانی گفته می شود)، ترمیم ایمپلنت را می توان به این قلاب متصل نمود. ایمپلنت کم کم جای خود را به عنوان جایگزین دندان مصنوعی باز می کند، اما کاشت دندان برای تمام بیماران مناسب نیست.

پروتز پارسیل دندان ( دندان مصنوعی تکه ای یا جزئی):

دندان مصنوعی متحرک تکه ای معمولا از دندان مصنوعی متصل به پایه پلاستیکی صورتی یا همرنگ لثه تشکیل می شود که به بدنه فلزی متصل می شود. این بدنه فلزی دندان مصنوعی را در جای خود نگه می دارد. برای بیمارانی که تعدادی از دندان های خود را از دست داده اند، اما به دنبال استفاده از ایمپلنت دندان یا پل نیستند، دندان مصنوعی جزئی می تواند یک روش درمانی مناسب باشد.

دندان مصنوعی تکه ای در صورتی کاربرد دارد که یک یا چند دندان طبیعی در فک بالا یا پایین وجود داشته باشد. در این حالت دندان های مصنوعی جزئی متحرک را می توان با استفاده از دندان های طبیعی، لثه ها، و یک ساختار ارتباطی ساخته شده از پلاستیک و فلز در دهان بیمار نگه داشت.

دندان مصنوعی پارسیل، ظریف و متحرک است، ظاهری طبیعی دارد و در عوض قلاب با اتصال های داخلی به روکش های کناری متصل می شود.

جایگزین دندان از دست رفته با اوردنچر

یکی از روش های جایگزینی در شرایطی که تمامی دندان های یک قوس دندانی از دست رفته  اند، اوردنچر می باشد. اوردنچر در واقع دندان مصنوعی کامل بر پایه ایمپلنت است. تعدادی ایمپلنت در استخوان فک کاشته می شود و بر روی آن یک  ست کامل دندان مصنوعی قرار می گیرد تا ایمپلنت محکم و با ثبات در جای خود قرار بگیرد. بنابراین با اوردنچر دیگر نگران حرکت کردن دندان و یا بیرون افتادن آن از دهان نیستید و از طرفی هزینه آن بسیار کمتر از کاشت ایمپلنت به جای تک تک دندان ها تمام می شود.

سؤالات متداول در مورد انواع پروتزها

در صورت فقدان مادرزادی یک دندان چه درمانی بهتر است؟

در این موارد تا سن بلوغ نوجوانان باید از پروتزهای متحرک و یا بریج مریلند برای حفظ فضای و جلوگیری از به هم ریختگی دندان ها استفاده کرد و بعد از بلوغ کامل (در دختران 15-18 و پسران 18- 21 سالگی) در مورد درمان نهایی (درمان ایمپلنت و یا روکش دندانی) تصمیم گیری می شود. توجه داشته باشید که هرگونه درمان روکش و پروتز ثابت و درمان ایمپلنت قبل از این سن ممنوع است.

بریج مریلند چیست؟

بریج مریلند و بریج FRC درمان پروتز ثابت برای جایگزینی بعضی از دندان ها که تحت فشار کمتر هستند است. فرق این درمان ثابت با بریج های مرسوم در این است که در درمان بریج مریلند بخشی از سطح داخلی دندان پوشیده می شود به همین دلیل بریج مریلند و بریج FRC نوعی درمان موقتی برای بیمارانی محسوب می شود که به دلیل سن کم – شرایط سلامت عمومی و بودجه امکان انجام درمان نهایی را ندارند.

پروتز متحرک انعطاف پذیر یا فلکسی دنچر چیست؟

پروتز متحرکی که انعطاف پذیر است و به راحتی با کمترین نیروی خمش پیدا می کند.

مهم ترین کارکردهای پروتز متحرک تحمل نیروهای جونده و جلوگیری از اعمال همه نیرو به دندان های باقیمانده است پروتزی که انعطاف پذیر است و با اعمال نیرو خم می شود و همین خمش همه نیرو را به دندان های باقیمانده منتقل می کند. این نوع پروتز کاملاً مردود و غیرقابل قبول است و استفاده از پروتز متحرک انعطاف پذیر یا فلکسی دنچر به هیج عنوان توصیه نمی شود.

آیا پروتز متحرک باعث پوسیدگی دندان ها می شوند؟

هیچ کدام از درمان های پروتز به خودی خود منجر به پوسیدگی دندان ها نمی شوند. نکته مهم در درمان های متحرک در رعایت بهداشت دقیق است و حتماً بعد از هر وعده غذایی پروتز متحرک از دهان خارج شده و بعد دندان ها مسواک زده و نخ کشیده می شوند. مسواک زدن دندان ها در حضور پروتز در دهان کاملاً بی فایده است.