• دکتر وحید عارفی
• متخصص بیماری های لثه
• ۱۳۹۷/۱۱/۲۹
• 1 دقیقه

جرم گیری به طور کلی یعنی برداشت یا برطرف کردن عوامل رسوبی که معمولا محصول بزاق اشخاص و عوامل رنگی است. معمولا بر روی سطوح دندان به دلیل عادات و استفاده از عوامل مختلف در محیط دهان ایجاد می شود مانند کسانی که سیگار می کشند یا مواد رنگی مانند چای و قهوه زیاد مصرف می کنند یا رنگدانه ها (stain) در سطح دندان ها تولید می شوند. رسوبات عوامل سختی مثل ته نشین شدن مواد معدنی مایعات هستند.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با دکتر وحید عارفی کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

می توان جرم گیری را به طور عمومی 2-1 بار در سال برای افراد انجام داد، چون جرم سازی دهان افراد مختلف از هم متفاوت است، یعنی بعضی ها اصولا دارای بزاق جرم ساز هستند، بزاق بعضی ها مواد معدنی بسیار کمی دارد و یا کلا بزاق آنها خشک است و بزاقی ندارند که رسوب کند. بنابراین افراد بین 2-1 بار در سال می توانند جرم گیری انجام دهند.

جرم گیری روشی است که اغلب به وسیله دستگاه انجام می شود. اولین و قدیمی ترین دستگاه های این مورد از گذشته دستگاه های سونیک بودند. به علت اینکه این دستگاه ها به دندان ها آسیب می رسانند از دستگاه های اولتراسونیک استفاده کردند. اولتراسونیک ها دارای ویبره هایی بودند که با به وجود آمدن تغییراتی در نوک وسیله برای اینکه تکان بخورد تا بتواند جرم را از بین ببرد خیلی خیلی ریزتر شد که نتواند روی سطح را خط بندازد. اولتراسونیک ها سال های سال استفاده شدند و بعد از آن پیزوها برای جرم گیری به کار گرفته شدند.

به علت اینکه میزان ارتعاش دستگاه های پیزو ظریف است آسیبی به دندان ها نمی رساند ولی باز خیلی به دست اپراتورها بستگی دارد. مثلا شخصی بهداشت کار دهان است، تجربه ای در این زمینه دارد و آن را اجرا می کند. این شخص باید بداند که از دستگاه ها به چه شکل و از چه زوایایی باید استفاده کند. تیزی های قلم ها را کجاها به کار ببرد و نبرد، بنابراین این روش تکنیک خیلی حساسی است، یعنی شخصی که این کار را انجام می دهد باید بداند که چکار انجام می دهد اگر منوال به این صورت باشد، سالی یک بار جرم گیری صورت گیرد هیچ ضرری برای دندان به وجود نمی آید.

بنابراین اینکه جرم گیری توسط چه کسی انجام می شود، با چه وسیله ای انجام می شود و چه کسی تشخیص می دهد که وقت جرم گیری است خیلی مهم است.

دندان های بعضی افراد بعد از جرم گیری به آب و غذاهای گرم و سرد حساس می شوند آیا این طبیعی است یا مشکل خاصی وجود دارد؟

این مورد دو دلیل دارد:

1- یا دندان شخص قبل از انجام جرم گیری دارای حساسیت بوده است. حساسیت دندان موضوع بزرگی است، علت و دلیل آن می تواند ریشه ای، تاج دندان، عادات شخص، خرابی های دندان و تغییرات لثه ای  باشد.

اگر شخص از قبل حساسیت دندان را داشته باشد، بعد از اینکه جرم گیری انجام می دهد جرم گیری باعث افزایش حساسیت می شود.

2- اگر فردی دندان حساسی نداشته و بعد از انجام جرم گیری این مشکل برای وی به وجود آمد، یقینا روش جرم گیری اشتباه بوده است که با انجام جرم گیری به مناطق خاصی از دندان که آمادگی حساسیت دارد آسیب رسیده و دندان حساس شده است.

یک مورد نادر هم وجود دارد که آن ضعف کار اپراتور نیست که حساسیت تولید می شود بلکه این است که شخص اجازه داده جرم ها به حد زیادی جمع شوند که توانستند لثه را از جایگاه خود تغییر دهند و خودشان جایگزین لثه شوند. این جرم ها معمولا به صورت دیواره های سیمانی جای لثه را اشغال می کنند و لثه را به جای دیگری انتقال می دهد و چون خودش جای لثه را می گیرد عملا روی مناطق زیری که لثه قبلا پوشانده بود و خیلی هم حساس هستند به صورت یک محافظ یا کاور می نشیند و وقتی شخص این جرم ها را بر می دارد آن منطقه آزاد و  باعث حساسیت می شود.

بنابراین یک مورد نادر است که ربطی به حساسیت قبل و کار اپراتور ندارد.

پس این طبیعی نیست که بعد از یک جرم گیری معمولی و در شرایط عادی درد داشته باشیم؟

معمولا به صورت طولانی مدت نرمال نیست، ولی بعد از جرم گیری به خاطر اینکه جرم ها از لبه های لثه کنده می شوند به اشخاص اطلاع رسانی می کنیم تا لثه به جای اصلی خود برگردد کمی حدود 2-1 روز طول می کشد. در این یکی دو روز توصیه می کنیم که از غذاها و مایعات سرد که محرک هستند و ایجاد حساسیت می کنند استفاده نکنند.

خیلی ها می گویند که با انجام جرم گیری یک لایه از روی مینای دندان برداشته می شود آیا این درست است؟

خیر، اصلا درست نیست. بر روی این قضیه تحقیقات الکترومیکروسکوپیک زیادی انجام گرفته است. سطح قبل و بعد دندان ها را در الکترومیکروسکوپ مشاهده کردند و متوجه شدند که با روش صحیح تغییری انجام نمی شود اما به روش ناصحیح شیارهایی در مینای دندان تولید می شود.