• شفا کلینیک
• کلینیک و درمانگاه
• ۱۳۹۹/۰۲/۲۳
• 1 دقیقه

فیستول یکی از بیماری های مقعدی است که موجب اتصال غیر عادی بین دو سطح یا دو ارگان و بافت بدن به یکدیگر می شود. به دنبال این بیماری یک اتصال میان پوست اطراف مقعد و جداره مخاطی داخل کانال مقعد ایجاد شده و این اتصال به شکل تونلی باریک و کوچک در قسمت پایانی راست روده ظاهر شده و به سطح خارجی پوست راه باز خواهد کرد.

نیاز به مشاوره بیشتر دارید؟ برای صحبت با شفا کلینیک کلیک کنید.

بپرس مشاوره رایگان

علل بروز بیماری فیستول مقعدی چیست؟
عدم درمان یا درمان ناقص بیماری آبسه مقعدی مهم ترین علت ایجاد بیماری فیستول مقعدی است. به بیان دیگر تا هنگامی که عفونت ناشی از آبسه مقعد به طور کامل درمان و برطرف نشود کماکان خطر ابتلا به این بیماری وجود خواهد داشت. از دیگر عوامل بروز این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیماری التهابی روده یا کرون
• بیماری دروتیکولیت یا عفونت کیسه های کوچک روده
• هیدرآدنیت چرکی
• سرطان رکتوم
• عوارض جراحی در نزدیکی مقعد
• ایدز
• تروما و ضربه
• عفونت های منتقل شده از طریق برقراری رابطه جنسی یا همان بیماری های جنسی
• بیماری سل

نشانه ها و علائم بیماری فیستول
مجراهایی که به دلیل وجود بیماری فيستول ایجاد می شوند موجب نفوذ عفونت های روده ای به زیر سطح پوست شده و به همین علت بیمار گاهی ترشح، عفونت و آبسه را در محل فيستول تجربه می کند.

سلولیت یا قرمزی پوست در اطراف ناحیه مقعد، ورم، تب و درد آنورکتال از جمله علائم شایع این بیماری بوده و در برخی موارد بیماران مبتلا به فيستول در ناحیه مقعد دچار خونریزی شده و علائم ادراری همچون ترشح ماده چرکی و ادرار بد بو را تجربه خواهند کرد. از دیگر نشانه های این بیماری عبارتنداز:

• خارش مقعد
• درد همزمان با دفع مدفوع یا بعد از آن
• تغییر رنگ در ناحیه اطراف مقعد
• انواع فیستول مقعد
  فیستول با توجه به پیچیدگی یا ساده بودن، نزدیکی آن به دریچه کانال مقعد و محل قرارگیری آن به انواع گوناگونی تقسیم می شود که عبارتنداز:

فيستول اکسترا اسفنکتریک
این نوع از فیستول از راست روده شروع شده و به طرف پایین کشیده می شود و به وسیله عضله لواتور آنی کف لگن به پوست حاشیه مقعد باز می گردد.

فیستول اکسترا اسفنکتریک از خطوط دندانه دار که غدد مقعد در آن وجود دارند به وجود آمده و ممکن است ناشی از یک فرآیند التهابی همچون آبسه یا بیماری کرون باشد.

فيستول سوپر اسفنکتریک
محل شروع آن از بین عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی بوده و به طرف بالا گسترش می یابد و با عبور از عضلات پوبورکتالیس در تقریبا یک اینجی ناحیه خروجی مقعد به پوست باز می شود. شیوع این نوع فیستول چیزی حدود 20 درصد است.

فيستول ترانس اسفنکتریک
از میان عضلات اسفنکتر خارجی و داخلی شروع شده، از عضلات اسفنکتر داخلی عبور نموده و از ناحیه ای بسیار نزدیک به مقعد خارج می شودد. این نوع از فیستول مقعدی حدوداً 55 تا 70 درصد شیوع دارد.

فيستول زیرمخاطی
این نوع از فیستول به شکل سطحی از زیر مخاط عبور می کند.

فیستول زیرمخاطی موجب بروز علائم ناخوشایندی همچون سوزش، ناراحتی، التهاب و درد در افراد شده و برای برخی دیگر با علائمی همچون ترشح در هنگام عبور مدفوع و خونریزی همراه است.

باید گفت که علائم این نوع از فیستول با توجه به نوع بیماری و برخی عوامل دیگر متفاوت می باشد. به علت شدت آسیب ناشی از عفونت ناحیه، چاره ای جز جراحی برای ترمیم و درمان وجود ندارد.

روش های پیشگیری از فیستول مقعدی
فیستول از جمله بیماری هایی می باشد که بیشتر به عنوان یک بیماری ثانویه و عارضه مطرح شده و به همین دلیل پیشگیری و کنترل برخی عوامل ایجاد کننده آن بسیار مشکل بوده و از توان افراد خارج است، اما با رعایت نکات ساده ای که در زیر آورده ایم می توان از بروز این عارضه در افراد پیشگیری کرد:

• به میزان 8 تا 9 لیوان در روز آب بنوشید.
• رژیم غذایی خود را از منابع غذایی حاوی فیبر همچون میوه و سبزیجات غنی کنید.
• به طور روزانه و مرتب ورزش کنید.
• از برقراری روابط جنسی پرخطر خودداری کنید.
• از حجم وعده های غذایی خود در طول روز بکاهید.
• از تمیز کردن مکرر ناحیه مقعد با دستمال های زبر اجتناب کنید.
• در صورت ابتلا به یبوست، اسهال و دیگر بیماری های گوارشی زمینه ساز فیستول سریعاً برای درمان آن ها اقدام کنید.
  نحوه درمان بیماری فیستول
  در صورتی که این بیماری پیشرفت زیادی نکرده و حاد نباشد می توان برای درمان آن برای بیمار مصرف آنتی بیوتیک را تجویز کرد.

در گذشته تنها راهکار برای درمان فيستول حاد، جراحی بود که با روش های مختلف صورت گرفته و در برخی موارد با وارد نمودن صدماتی به اسفنکتر موجب بی اختیاری مدفوع در فرد می شد، به همین دلیل این روش منسوخ شده و دیگر از آن استفاده نمی شود.

امروزه از روش لیزر که بسیار ایمن و بی دردسر است برای درمان این بیماری بهره گرفته می شود. لیزر در کمترین زمان ممکن این بیماری را درمان نموده و نه تنها از هزینه درمان کمتری برخوردار است، خونریزی و درد نیز برای بیمار به همراه نخواهد داشت.

درمان فيستول با لیزر تا حد زیادی امکان عود بیماری را کاهش داده و به دلیل اینکه کوچکترین آسببی به اسفنکتر وارد نمی کند، عارضه بی اختیاری را برای فرد به دنبال نداشته و امکان ابتلا به عفونت های دیگر را تا حد زیادی کم می کند.