یکی از هنرهای خیلی زیبای ژاپنی پرورش درختان به صورت “بونسای” است. بعضی از این گیاهان واقعا” زیبا بوده و ارزش زیادی دارند. این هنر برای هزاران سال در چین رواج داشته و پس از ارتباط فرهنگی بین چین و ژاپن، به ژاپن منتقل شده است.
بونسای از دو کلمه ژاپنی بون= سینی و سای= کاشتن تشکیل شده و در اصل به معنی کاشت درختان توی سینی (ظروف کشیده و کم عمق) است. در این هنر سعی میشود درختان را به صورت فرم پاکوتاه به اشکال گوناگون دربیاورند. شکل بونسای خیلی مهم و مفهوم آن را میرساند.
معمولا سه مدل ریزش برای برگ های بونسای ایجاد می شود:
1- لکه های قهوهای یاسوراخهای ریزوخوردگی روی برگها 2- خشک شدن برگهای ریزتر 3- ریزش برگهای بزرگ وسالم
بونسای هااین گیاهان زیبا باید در دمای بالاتر از ۶۰ درجه فارنهایت نگهداری شوند. به این معنی که در فصول سرد این گیاه باید در داخل منزل و در محیطی گرم قرار بگیرد. اکثر گونه های بونسای های آپارتمانی (فیکوس، کارمونا و غیره) برگ ریزی ندارند، مگر این مشکلی پیش آمده باشد.
بونسای ها را در غالب اوقات سال در خارج از منازل نگهداری می نمایند امّا برای مدتی که به داخل منازل منتقل می گردند ، نور دهی آنها را با انعطاف بیشتری می توان انجام داد بنابراین از هر آنچه در اختیار دارید ، برای این منظور می توانید بهره گیرید . ارتفاع لامپ ها از زمین بستگی به ارتفاع درخت بونسای دارد که در صورت استفاده از فلورسنتمی توان آنرا با فاصله بسیار نزدیکی جهت حداکثر نور دهی قرار دهید زیرا اینگونه لامپ ها تولید گرما نمی کنند . برای این منظور بهتر است از لامپ های فلورسنت بلند استفاده نمایید و آنها را بالای بونسای از سقف آویزان کنید . برای ایجاد دمای مناسب محیطی در زمستان ها می توان 2-1 عدد لامپ حبابیکه دارای نور نقطه ای هستند در بالای بونسای و با فاصله مطمئن نصب نمایید . پوشانیدن بخش خارجی گلدان ها با صفحات عایق از صدمه دیدن گلدانها جلوگیری می نماید و به گرمتر ماندن ریشه ها در زمستان کمک می کند.
ابزارهای مراقبت بونسای:
* *اغلب علاقمندان بونسای درمورد ابزارهایمورد نیاز در شروع کار و برای کسب مهارت لازم مطمئن نیستند امّا در حقیقت فقط به چند ابزار اصلی نیاز می باشد که از نظر قیمت و کیفیت دارای تنوع زیادی هستند و مبتدیانمی توانند آنها را در مراحل بعدی تهیه یا خریداری نمایند . در ابتدا از ابزارهای گران استفاده نکنید زیرا ابزارهای معمولی می توانند نیازهای اولیه شما را بر طرف سازند ؛ مثلاً از چارچوب های داخل قماش و توری سیمی پنجره ها بعنوان الک و از چنگال های کهنه آشپزخانه بعنوان خاکزدای ریشه ها و یا بجای شنکش جهت شیاردهی پای بوته ها و از قیچی خیاطی و سیم چین برای هرس سرشاخه ها می توان استفاده نمود.* *ابزارهای بدلی ارزانحتی با علائم تجاری معروف سریعاً صدمه می بینند بنابراین بهتر است از ابزارهای ویژه بونسای بهره گیرید . استفاده نادرست و خوردگی بزرگترین دشمن ابزارها هستند . ابزارهایی که دارای تیغه هستند را می توان با مهارت تیز نمود . ابزارها را باید بعد از هر بار استفاده ، تمیز نموده و سپس با روغن آغشته کرد . تربانتین(turpentine) برای زدودن شیره گیاهی(sap) برجای مانده بر تیغه ها عالی است . موادی چون شیره گیاهی ، رطوبت و عرق دست ها و نگهداری در محل نامناسب موجب خوردگیابزارها می گردند و باقی گذاردن آنها در فضای آزاد نیز بر شدت زنگارخواهد افزود ؛ بنابراین ابزارهایی که دارای تیغه هایی از جنس فولاد ضد زنگ(black steel) هستند بواسطه مقاومت و استحکام توصیه می گردند.
بونسای نیز مانند هر موجود زنده ای ممکن است تحت تاثیر آفات و بیماری قرار گیرد.دلیل خاصی برای این حملات و تاثیرات ناگوار آن وجود ندارد.بیماریها ممکن است از طریق گیاهان دیگر و یا از اطراف ، بونسای را نیز تهدید نماید.این امر غیر قابل اجتناب بوده و از آن گریزی نیست.اگر بونسای مورد حمله آفات و بیماریها قرار گیرد و مراقبت های لازم به دقت اعمال نشود ، میتواند به قسمتهای مختلف بونسای آسیب رسانده و تعادل و حالت عادی آن را از بین ببرد . بعضی موارد آفات مزبور کل گیاه را از بین میبرد. گاهی اوقات این افات باعث از بین رفتن کلروفیل در شاخه برگ سبز بونسای ( بی رنگی ) شده و به همین جهت زیبایی بونسای که وابسته به شاخ و برگ زیبای آن است از بین خواهد رفت.
وجود حشرات
به محض مشاهده حشرات روی بونسای و یا خاک بستر بونسای بلافاصله باید تیمار های لازم شروع شود.بهترین کار برای پیشگیری از این موارد این است که بونسای مورد نظر در محلی مرتفع مثل طاقچه قرار گرفته و محل آن نورگیر بوده و هوا دهی مناسب داشته باشد.بایستی به طور مرتب آبیاری شده و کودها و مواد غذایی لازم گیاه مرتب به آن داده شود . اسپری کردن با حشره کش های مورد نظر ، در فاصله های زمانی منظم بسیار ضروری است.اگر این روش به دقت دنبال شود ، گیاه سالم باقی مانده کار مقابله ای بزرگ و پیشگیری درستی علیه حمله ی آفات ، حشرات و بیماری ها محسوب خواهد شد.
در کنار همه این مراقبت ها و کود دهی وآبیاری مناسب ممکن است که باز هم بونسای شما برگ هایش را از دست بدهد.
در اینجا شمارا با علت ریزش برگ های بونسای آشنا می کنیم تا بتوانید در بهترین حالت از این گیاه زیبا مراقبت کنید وزیبایی ان را همیشه داشته باشید:
اگر خاک بونسای سنگین بوده و آب را در خود نگه دارد، آبیاری زیاد موجب ریزش برگ های بنسای می شود.
این امر موجب پوسیدگی ریشه شده و به تدریج برگ های گیاه می ریزند. تنها زمانی گیاه را آبیاری کنید که خاک آن کمی خشک باشد، و اگر دچار این مشکل شده اید، وقتی گیاه بهتر شد گلدان آن را با خاک مناسب تری تعویض کنید.
آبیاری کم نیز از دلایل بسیار رایج می باشد. بنسای در ظرف کوچک قرار داده می شود و ممکن است شما آبیاری به آن را فراموش کنید. در نتیجه ریشه گیاه می میرد و برگ ریزی می کند. آبیاری زیاد در طی مدت طولانی گیاه را ضعیف می کند، اما آبیاری کم ریشه آن را کشته و در چند روز برگ ها میریزند.
یکی دیگر از دلایل شایع، نور نامناسب است. تمام بنسای ها، حتی بنسای های آپارتمانی، به نور زیاد نیاز دارند.
بونسای های فضای باز باید در تمام طول سال بیرون از ساختمان قرار بگیرند. بن سای نارون قرمز و سرو کوهی، دو نژاد رایج از بن سای های فضای باز هستند. برگ های نارون قرمز همیشه سبز است در صورتیکه بن سای سرو کوهی، در طول پاییز و زمستان برگ ریزی داشته و تقریبا نصف برگ های آن میریزد. اگر گیاه شما نه به دلیل فصول پاییز و زمستان، بلکه به دلیل داشتن مشکل ریزش داشت، موارد زیر را باید در نظر بگیرید:
درست مثل برگ ریزی بن سای آپارتمانی، یکی از دلایل برگ ریزی بن سای فضای باز آبیاری زیاد است. آبیاری بیش از اندازه زمانیکه خاک بن سای مخلوط بوده و آب زیادی را در خود نگه می دارد، به ریشه آسیب رسانده و موجب پوسیدگی آن می شود. پوسیدگی ریشه نیز بعد از مدتی باعث ریزش برگ های بن سای می شود. پس توجه داشته باشید که زمانی بن سای را آبیاری نمایید که گیاه نیاز به آب داشته و خاک آن تقریبا خشک شده است.
یکی دیگر از دلایل مرسوم داشتن آفت هایی مثل شته و کرم است که در این صورت با نگاه کردن به گیاه متوجه آن خواهید شد.
در آخر نیز کوددهی بسیار زیاد یا بسیار کم نیز موجب از دست دادن قوای گیاه و در نتیجه ی آن، برگ ریزی خواهد شد.
ودر نهایت بهتر است با مراقبت های فصلی این گیاه نیز آشنا شوید تا به بهترین شکل از آن مراقبت کنید.
زمستان
زمانی که دمای زمستان به شدت کاهش مییابد (زیر دمای یخبندان)، گیاهان بونسای بیرون منزل باید محافظت شوند، که میتوان آنها را به داخل خانه منتقل و در دمای کمتر از ۵ درجه سانتیگراد نگهداری کرد. کوددهی باید در دوره خفتگی متوقف شود. آب باید وقتی لازم است و به مقدار کم استفاده شود. گیاهان خزاندار بهتر است در زمستان، زمانی که تمام برگهای خود را از دست دادهاند، هرس شوند. همچنین باید گیاهان در این فصل تمیز شوند.
بهار
گیاهان بونسای بیرون خانه باید پس از رفع خطر سرما دوباره به بیرون منتقل شوند. گیاهان با فعال شدن دوباره شروع به رشد میکنند. آبیاری باید با دقت افزایش یابد. با پیشرفت فصل بهار، سرعت رشد افزایش یافته و ممکن است به مقداری هرس برای جلوگیری از رشد اضافی نیاز باشد. اگر قرار است گیاه گل بدهد، باید پیش از ظهور جوانههای جدید هرس شوند. گلها ممکن است بسته به گیاه روی چوب سال قبل ظاهر شده و هر گونه تأخیر در هرس مانع گلدهی در سال بعد میشود. میتوان تعویض ظرف بنسای مخروطیان را در بهار انجام داد.
تابستان
رشد برگساره در اوایل تابستان زیاد است. بنابراین جوانهبرداری و هرس برای کنترل رشد لازم است. آبیاری در اواخر تابستان، زمانی که هوا خیلی گرم است، اهمیت دارد اما شرایط گرم و مرطوب گیاه را در معرض بیماریهای قارچی قرار میدهد.
پاییز
یک عمل کلیدی در پاییز آمادهسازی گیاهان برای زمستان از طریق تنظیم تغذیه آنها با کودها میباشد. گونههای خزاندار بیشترین رنگ خود را در اواسط پاییز نشان میدهند. پس از ریزش برگها، میتوان گیاه را هرس کرد. آمادهسازی باید انجام شده و گیاهان بنسای که مخصوص فضای آزاد هستند از یخبندان ناخواسته محافظت شوند.
الهه ديانتي
چرا بنسايم زير برگاش لكه هاي مشكي خيلي ريز افتاده و برگ بنسام همه داره ميريزه حتي اون برگايه ك تازه در اورده