محاسبه مهریه به روز

این سوال ممکن برای کسانی که سال ها قبل عقد نکاح را انجام دادن و مهریه آن ها وجه نقد است، پیش بیاید که مهریه شان به نرخ امروز چقدر می شود. در ادامه چگونگی محاسبه مهریه به روز را توضیح خواهیم داد.

در مهریه عند الاستطاعه اگر زن تقاضای مهریه نماید این تکلیف بر عهده اوست که ثابت کند مرد از دارایی و اموال کافی جهت پرداخت مهریه برخوردار است و بر عکس مرد در اینجا نیازی ندارد که برای دادگاه دلیل بیاورد که قادر به پرداخت مهریه نمی باشد.

عیین میزان مهریه خانم‌ها به نرخ روز، از جمله مواردی بوده که همواره مورد بحث و اختلاف و گمانه‌زنی‌ها میان مردم بوده است؛ دقیقا مانند محاسبه دیه در ماه‌های حرام که به گفته عوام، دو برابر و به گفته قانون و حقوقدانان، یک سوم به میزان دیه واقعی افزوده می‌شود.

 تعیین مهریه به نرخ روز، از جمله مواردی است که هیچ‌گاه اطلاع‌رسانی دقیق و شفافی در باب آن نشده و همگان از چگونگی محاسبه آن، بی‌اطلاع هستند و گاه این ناآگاهی، موجب دلگیری و سوءبرداشت‌هایی میان مردم و شهروندان شده است.

بنا بر آنچه در ماهنامه «قضاوت» ـ نشریه داخلی دادگستری کل استان تهران ـ آمده، در نامه‌ای که معاون اقتصادی رئیس کل بانک مرکزی برای مدیر حوزه ریاست قوه قضاییه فرستاده، جدول شاخص سالانه جهت محاسبه مهریه وجه رایج ممکلت درج شده تا به این وسیله تعیین تکلیف کرده و برای دستگاه‌های زیرمجموعه قوه قضائیه نیز ارسال و اجرایی شود.

متن کامل نامه و شیوه دقیق محاسبه ارزش مهریه به نرخ روز، به شرح زیر است:

نحوه محاسبه مهریه به روز

حجت‌الاسلام و المسلمین جناب آقای خلفی

مدیر محترم حوزه ریاست قوه قضائیه

نظر به این‌که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بر اساس ماده 4 آیین‌نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده 1082 قانون مدنی مصوب 13/ 2/ 1377 مکلف شده است شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران را به طور سالانه جهت محاسبه میزان مهریه وجه رایج، حداکثر تا پایان خرداد ماه هر سال در اختیار قوه قضائیه قرار دهد و نیز بر اساس مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص خسارت تأخیر تأدیه چک و همچنین ماده 522 قانون آئین دادرسی مدنی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف به اعلام نرخ تورم به مراجع قضایی و دادگاه‌ها می‌باشد، لذا به پیوست دو برگ جدول (یک جدول شامل اعداد شاخص سالانه جهت محاسبه مهریه وجه رایج و یک جدول شامل اعداد شاخص ماهانه جهت محاسبه خسارت تأخیر تأدیه) مربوط به سال 1388 و سال‌های قبل جهت ملاحظه و ارایه به دستگاه‌های تابعه ارسال می‌گردد.

معاون اقتصادی رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

حسین قضاوی

نحوه محاسبه ارزش مهریه وجه رایج کشور

بر اساس ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده 1082 قانون مدنی مصوب مورخه 13/ 2/ 1377 هیأت محترم وزیران، نحوه محاسبه ارزش فعلی مهریه به ترتیب ذیل می‌باشد:

مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه × عدد شاخص در سال قبل ÷ عدد شاخص در سال وقوع عقد = ارزش مهریه در حال حاضر

به طور مثال اگر ازدواج با مبلغ مهریه دویست هزار ریال در سال 1352 تحقق یافته و قرار باشد مبلغ مذکور در حال حاضر تأدیه گردد، برای محاسبه مبلغ مهریه در حال حاضر (سال 1389) از رابطه ذیل استفاده می‌گردد:

مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه × عدد شاخص در سال 1388 ÷ عدد شاخص در سال 1352 = ارزش مهریه در حال حاضر (سال 1389)

بر اساس رابطه فوق و با توجه به اعداد شاخص که در جدول پیوست آمده است:

ارزش مهریه در حال حاضر (سال 1389) = 200000 ریال ×  03/ 203 ÷ 47/ 0= 745/ 395/ 86

در نتیجه مهریه قابل پرداخت در سال 1389 (زمان تأدیه) معادل 745 /395 /86 ریال می‌باشد. بدیهی است که تا سال 1389 به پایان نرسد، صورت کسر فوق، شاخص سال 1388 یعنی عدد 03/ 203 خواهد بود و بعد از اتمام سال 1389 و ورود به سال 1390 شاخص سال 1389 جایگزین شاخص سال 1388 خواهد گردید.

گفتنی است، نامه معاون اقتصادی بانک مرکزی و نحوه محاسبه مهریه از ماهنامه آموزشی دادگستری استان تهران (قضاوت) استخراج شده است.