یکی از مشکلاتی که امروزه گریبان گیر دارندگان کامپیوتر و لپتاپ است و باعث ترس از پاک شدن اطلاعات مهم و به هم ریختن اعصاب می شود بوت نشدن سیستم یا به قول معروف بالا نیامدن ویندوز می باشد. که دراین جا اولین فکری که به ذهن اکثر کاربران خطور میکند تعویض ویندوز و پاک کردن اطلاعات شخصی و ضروری است درحالیکه این راه حل آخر است. قبل این کار باید یک سری نکات را درنظر داشت و در راستای تعمیر سیستم اقدام کرد.
این مشکل دلایل مختلفی دارد، از جمله : پاک شدن فایل های بوت ویندوز، ایراد در بوت سکتور، تغییرات نا به جا در رجیستری، ورود ویروس های مخرب به سیستم و… که با خواندن مطلب زیر این مشکلات قابل برطرف شدن هستند.
اولین کاری که باید انجام دهید
به زمان قبل از بالا نیامدن ویندوز فکر کنید و ببینید چه تغییراتی در ویندوزتان انجام داده اید. آیا درایور جدیدی نصب کردید؟ سخت افزار جدیدی اضافه کرده اید؟ یا درب کیس را باز کرده اید و کاری انجام داده اید. ممکن است که درایوری که نصب کرده اید دارای باگ باشد، یا سخت افزار جدید با سیستم شما ناسازگار باشد، و یا کابلی را که درون کیس برداشته اید یا قطع کرده اید به سیستم شما آسیب رسانده باشد.
کامپیوتر اصلا روشن نمی شود
به زمان قبل از بالا نیامدن ویندوز فکر کنید و ببینید چه تغییراتی در ویندوزتان انجام داده اید. آیا درایور جدیدی نصب کردید؟ سخت افزار جدیدی اضافه کرده اید؟ یا درب کیس را باز کرده اید و کاری انجام داده اید. ممکن است که درایوری که نصب کرده اید دارای باگ باشد، یا سخت افزار جدید با سیستم شما ناسازگار باشد، و یا کابلی را که درون کیس برداشته اید یا قطع کرده اید به سیستم شما آسیب رسانده باشد.
کامپیوتر روشن می شود و خطای عدم وجود دستگاه بوت پذیر را می دهد
اگر کامپیوترتان روشن می شود و درون صفحه نمایش پیغام خطایی مثل No Bootable Device یا Disk Error نمایش داده می شود، به این معنی است که ویندوز شما نمی تواند از طریق هاردی که ویندوز روی آن نصب است، بوت شود. در این قسمت باید وارد تنظیمات بایاس و یا UEFI سیستم شوید و اولویت بوت را به درستی تنظیم کنید و ببینید که اولویت بوت برروی هارد شما تنظیم شده است یا خیر.
اگر دیسک سخت یا هارد شما در لیست موجود نباشد، ممکن است که هارد شما آسیب دیده باشد و دیگر قابل بوت نباشد.
در این مورد، شما باید دیسک نصب ویندوز را قرار دهید و عملیات تعمیر استارت آپ Startup Repair را انجام دهید. با انجام این کار ممکن است که مشکل ویندوز شما برطرف شود. به عنوان مثال، اگر سکتور بوت هارد درایو تغییر کرده باشد، با انجام این عملیات این سکتور دوباره نویسی می شود. اگر در طول عملیات تعمیر استارت آپ، هارددیسک توسط سیستم شناخته نشد، احتمالا سیستم شما دارای مشکل سخت افزاری است.
البته راههایی برای تعمیر دستی بوت لودر bootloader ویندوز وجود دارد که باید از دستورات fixmbr و fixboot در خط فرمان استفاده کنید که می توانید با جستجو در اینترنت به نتیجه برسید. ویندوز های جدیدتر مثل ۸ و ۷ ابزارهای خودکاری را برای تعمیر اینگونه مشکلات در اختیار شما قرار می دهند.
ویندوز در طول بالا آمدن کرش می کند یا متوقف می شود
اگر به نظر می رسد که ویندوز تا حدودی بالا می آید ولی در طول بالا آمدن کرش می کند و متوقف می شود، این هم می تواند مشکل سخت افزاری باشد هم نرم افزاری. در این حالت باید عملیات تعمیر و بازیابی استارت آپ ویندوز را که قبلا گفته شد را انجام دهید. اگر باز هم کمکی نکرد، شما چاره ای جز نصب مجدد ویندوز ندارید، یا اگر از ویندوز ۸ استفاده می کنید می توانید ویندوز را رفرش یا ریست کنید.
اگر در حین انجام تعمیر استارت آپ نصب مجدد ویندوز با خطا مواجه شدید، یا بعد اینکه ویندوز را مجددا نصب کردید دوباره به همین مشکل برخوردید، در این حالت مشکل به احتمال زیاد سخت افزاری است.
صفحهی آبی می آید
اگر کامپیوترتان کرش می کند و در طول بالا آمدن صفحه آبی می آید، می تواند دلایل نرم افزاری و سخت افزاری داشته باشد. مثلا زمان لود شدن ویندوز یک بدافزار یا ویروس یا یک درایور نصب شده دارای مشکل می تواند باعث ایجاد کرش شود و ویندوز به درستی بوت نشود و یا ممکن است به خاطر عدم کارکرد صحیح سخت افزار شما باشد.
برای آزمایش آن، کامپیوتر را به حالت سیف مود safe mood ببرید، در حالت سیف مود، ویندوز درایورهای سخت افزاری را بار گذاری نمی کند و نرم افزارهایی که به طور خودکار اجرا می شوند را نیز اجرا نمی کند. اگر کامپیوتر شما در این حالت به خوبی کار کرد، سعی کنید درایوری که اخیرا نصب کرده اید را پاک کنید، از سیستم ریستور استفاده کنید و سیستم خود را توسط آنتی ویروس اسکن کنید. اگر خوش شانس باشید، انجام یکی از این کارها ممکن است مشکل را برطرف کند.
اگر ویندوز شما هنوز هم درست نشد، ویندوزتان را دوباره نصب کنید و یا از قابلیت رفرش یا ریست ویندوز ۸ بهره ببرید. با نصب ویندوز همهی تنظیمات به حالت اول و کارخانه بازخواهد گشت. اگر همچنان مشکل حل نشد، قاعدتا مشکل سخت افزاری است.
اگر ویندوز بالا نیامد، فایلهایتان را بازیابی کنید
اگر شما پرونده و فایلهای مهمی دارید که ممکن است از دست بدهید و می خواهید قبل از نصب مجدد ویندوز آنها را حفظ کنید، شما می توانید از دیسک های زنده ویندوز و لینوکس استفاده کنید و یا فلش مموری خود را بوتیبل کنید. با این روش می توانید بدون نصب ویندوز به اطلاعاتتان دسترسی پیدا کنید و فایلهایتان را به هارد های خارجی یا اکسترنال منتقل کنید. اگر این کار را هم نتوانستید انجام دهید، می توانید هارددرایوتان را از سیستم جدا کنید، درون سیستم دیگری قرار دهید و فایل هایتان را بازیابی کنید.
بعد از انجام این مراحل در اکثر موارد مشکل بالا نیامدن ویندوز برطرف خواهد شد، حداقل یکی از این مراحل ممکن است مشکل را برطرف کند. اگر نشد، شما خیلی بدشانس هستید و قطعه ای از سخت افزار شما عمرش به پایان رسیده است.
علل Error صفحه آبی
در حال کار با کامپیوتر هستید که یک دفعه صفحهای آبی پر از نوشته جلوی شما ظاهر میشود که تنها جمله قابل تشخیص آن این است: برای ادامه کار کلید Enter را فشار دهید یا از کلیدهای Ctrl + Alt + Del برای ریست کردن کامپیوتر خود استفاده کنید! در ادامه همه آنچه که قبل از دیدن این پیغام انجام دادهاید از بین خواهد رفت. همه کسانیکه با ویندوز کار میکنند حتما این به اصطلاح صفحه آبی مرگ (Blue Screen of Death) را مشاهده کردهاند. شاید بهترین پاسخ این باشد که تا به حال راهحلی برای ندیدن این صفحه پیشنهاد نشده است اما اگر بدانیم که چه عواملی باعث به تعویق افتادن این صفحه میشود مفید است.
اختلال سختافزاری
علت اول و مهمترین عاملی که باعث قفل و مرگ ویندوز میشود تصادم سختافزاری است. هر قطعه سختافزاری برای ارتباط با سختافزارهای دیگر، از کانال درخواست وقفه (IRQ) استفاده میکند و برای هر قطعه باید یک IRQ تخصیص داده شود. به طور مثال چاپگر معمولا از IRQ شماره 7 استفاده میکند، صفحه کلید از 1 و فلاپی درایو از 6. هر قطعه سخت افزاری ترجیح میدهد که IRQ اختصاصی خود را داشته باشد. اگر روی سیستمی سختافزارهای زیادی نصب شود یا سختافزاری به روش صحیح پیکربندی نشود، ممکن است دو سختافزار بخواهند از یک IRQ استفاده کنند. اینجاست که مشکل پیش میآید. برای اینکه دریابید سیستم شما هم تصادم سختافزاری دارد یا خیر این مسیر را جلو بروید :
Device Manager>>> System >>> Control Panel >>> Settings >>>Start >>> معمولاً سختافزارهایی که مشکل دارند، با علامت تعجب زرد رنگ مشخص میشوند. این مشکل میتواند به دلیل عدم هماهنگی با سایر قطعات، عدم شناسایی راهانداز و همچنین مشکلات بخش IRQ باشد که در این صورت میتوانید با رفتن به قسمت Properties سختافزار مربوطه، یک IRQ جدید به آن اختصاص داده و مشکل را برطرف کنید.
رم خراب
RAMها هم میتوانند باعث ایجاد این مشکل شوند که معمولا با Exception Fatal Error مشخص میشود. نکته مهم این است که Fatal Error فقط در مواقعی که مشکل جدی سختافزاری وجود دارد مشاهده میشود. در مورد رم، فاتال ارور ممکن است در اثر عدم همخوانی ماجولهای نصب شده یا چیپستها به وجود آید. به عنوان مثال وقتی از دو رم که یکی با زمان تاخیر 70 نانوثانیه و دیگری 60 نانوثانیه است، در کنار هم روی یک سیستم استفاده کنیم، سیستم مجبور به کار کردن با سرعت پائین شده و باعث مرگ ویندوز میشود . پیغام Parity Error هم به رم مربوط است. رمهای جدید به دو دسته تقسیم میشوند: ECC غیر ECC. که بهتر است این دو نوع در یک سیستم استفاده نشود.
تنظیمات BIOS
هر مادربورد دارای چندین تراشه است که توسط کارخانه تنظیم و برای کار روی مادربورد قرار داده میشوند. نام یکی از این چیپها BIOS است که میتوانیم با فشار دادن کلید Del یا F2 هنگام روشن کردن کامپیوتر، وارد تنظیمات آن شویم. مرحله دقیق و حساس کار وقتی شروع میشود که وارد BIOS میشویم.
اگر مبتدی هستید پیشنهاد میکنیم تمامی تنظیمات را روی کاغذ یادداشت کنید. در این حالت اگر تغییری را در تنظیمات انجام دهید میتوانید مجددا به تنظیم قبلی باز گردید. یکی از مشکلات معمول BIOS، CAS Legacy است که این مشکل هم به RAM مربوط میشود. برای رمهای EDO قدیمی مقدار CAS معادل با 3 و برای SDRAM های جدیدتر معادل 2 است. تنظیم نادرست باعث میشود که باز هم آن پنجرهای که دوستش نداریم جلوی روی ما ظاهر شود. همیشه به خاطر داشته باشید که ویندوز بهتر از BIOS میتواند IRQها را بین سختافزارها تقسیم کند. پس بهتر است در تنظیمات BIOS برای تخصیص (IRQ) گزینه Auto را انتخاب کنیم.
هارددیسک ها
بعد از چند هفته کار با کامپیوتر اطلاعات روی هارددیسک پراکنده میشوند یعنی ممکن است تکههای یک فایل را در قسمتهای مختلف هارد پیدا کرد. در اینجاست که Defrag کردن مرتب هارد میتواند تاثیر مثبتی روی سیستم داشته باشد. البته با تکنولوژیهای جدید و هاردهای مدل بالا به نظر میرسد این کار خیلی هم موثر نباشد. خیلی از مشکلات کامپیوتر مربوط به خرابی هارد دیسک است. مثلت زمانیکه ویندوز دیر بالا میآید سیستم هنگ میکند. برنامهها درست اجرا نمیشوند و …
خرابی هارددیسک حتی روی کارهای اینترنت هم تاثیر میگذارد و میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در دریافت دیتا شود که خیلی از افراد آن را به مودم و خط تلفن ارتباط میدهند. اگر ظرفیت هارددیسک پر باشد، سرعتش کم شده و قفل میکند پس لازم است هر از چند گاهی خانه تکانی کنید و فایلهای اضافی را روی CD یا DVD را رایت کرده و از هارد پاک کنیم. سطل آشغال سیستم را هم مرتب کنید تا آشغالهای داخل آن بو نگیرند!!
مشکلات VXD و OE Exception
منشا این مشکلات معمولا زیر سر کارت گرافیکی است. با نصب درایور مناسب و تنظیم صحیح وضوح و عمق رنگ میتوان این مشکلات را هم برطرف کرد. به طور کلی OE Exception دلایل بسیاری میتواند داشته باشد که از رابط DMAا شانزده بیتی تا اشکالات رجیستری و ناهماهنگی در بخش شبکه را شامل میشود. اما در نهایت تمام این دلایل به دلیل ارسال دستورالعمل اشتباه یا دسترسی به یک داده اشتباه ایجاد میشود. در این شرایط بر اساس کد خطای اعلام شده باید مشکل را پیگیری کرد. ممکن است هنگام شروع به کار ویندوز یا شاتدان با این پیام روبهرو شوید:
A fatal exception XY has occurred at xxxx:xxxxxxxx
که این نشان دهنده همین fatal exception error است.
ویروس ها
ویروسها هم با ایجاد اختلال در رابط سختافزار و نرمافزار عامل بزرگی در این مورد به حساب میآیند. مثلا ویروس BSOD که روی ویندوز ویستا تاثیر میگذارد با Fixer آنتیویروس ***** قابل حل است در کل نصب یک آنتیویروس خوب و به روز شده روی سیستم ضروری است.
چاپگر
وقتی فایلی را به چاپگر میفرستیم در واقع یک فایل بزرگتر درست میکنیم که به آن پست اسکریپت میگویند. هر چاپگر مقدار کمی رم دارد که به آن بافر میگویند. این بافر به راحتی پر میشود، پرشدن بافر از یک طرف انتظار برای فرستادن داده از طرف کامپیوتر و مشغول بودن پردازنده هم از طرف دیگر دست به دست هم میدهند تا سرعت کار کم شود. اگر دیدید که چاپگر به جای متن مورد نظر شما غزلیات بیل گیتس را چاپ میکند، عملیات چاپ را Cancel و آن را خاموش کنید. سپس آن را مجددا روشن کنید، با این کار بافر سیستم را خالی کردهاید.
نرمافزارها
این روزها آشفته بازار نرم افزار مثل مد لباس و کفش شده است. خیلی از افراد فقط انواع مختلف نرمافزارها را خریداری میکنند. بعضیها هم آخرین ورژنهای ETABS، Matlab، CoolEdit، Photoshop، را روی کامپیوتر خود نصب کردهاند بدون اینکه واقعا به آنها نیاز داشته باشند.
لازم است بدانیم که سیستمعامل شما برای کارهای معمولی و روزمره کامل است به عبارت بهتر خیلی کامل تر از چیزی است که تصور میکنید. بنابراین پس از نصب ویندوز کمی فکر کنیم و فقط برنامههایی را نصب کنیم که به آنها احتیاج داریم.
گرمای بیش از حد
گرم شدن بیش از حد قطعات کامپیوتر علاوه بر آسیبرسانی به سختافزارها، عمر آنها را نیز کوتاه میکند و حتی تاثیر منفی روی نرمافزارهای در حال اجرا خصوصا Kernel میگذارد. برای حل این مشکل سعی کنیم همیشه فضای داخل کیس را خنک نگه داریم.
مشکلات منبع تغذیه
این مشکلات شوخی بردار نیست چراکه گاهی دردسرهایی درست میکند که مجبور میشوید کل سیستم را عوض کنید. خلاصه کلام اینکه اگر کامپیوترتان را دوست دارید همین امروز یک محافظ برای آن تهیه کنید. منبع تغذیه به دلیل ارتباط مداوم با نوسانات برق، گرمای تولیدی و موارد دیگر یکی از قطعات پر استهلاک دستگاه است و بنابراین اغلب مشکلاتی که پس از یکی دو سال بروز میکنند به دلیل ایرادات این بخش هستند. ضمن اینکه گاهی این ایرادات بهطور ناگهانی بروز میکنند.
$
سلام. من کامپیوترم رو وقتی روشن میکنم بعد از صفحه یBIOS SETUP UTILITY و رد کردن این صفحه با استفاده از گزینه یExit & Save Changes با صفحه ی سیاهی رو به رو میشم کهReboot and select proper boot dvice or insert boot media in selected boot device and press a key مواجه میشم و نمیدونم چیکار باید کنم لطفا کمکم کنید...