طرز تهیه ی کوفته

از جمله غذاهای معروف ایران کوفته می باشد که درسراسر جهان مورد توجه قرار میگیرد به خصوص کوفته ای شهر بزرگ و زیبای تبریز که همه ما آن را به شهر غذاهای خوشمزه می شناسیم و کوفته تبریزی بین ما بسیار معروف است. در این مطلب سعی شده است که طرز تهیه ی کوفته به شما آموزش داده شود. انواع کوفته که شامل کوفته تبریزی، کوفته برنجی، کوفته بدون گوشت و…. آموزش خواهد داده شد. در ابتدا با تاریخچه خوردنی در ایران همراه شوید.

تاریخچه آشپزی ایرانی

در تاریخ افسانه‌ای ایران آمده است که پختن خوردنی از دوران پادشاهی ضحاک آغاز شد. پیش از آن دیوها به این هنر آشنایی داشتند و انواع آش‌ها و اباهای خوش و خوردنی‌های لذیذ را می‌پختند. از میان نوشته‌هایی که از زبان پهلوی در دست است در رساله دلکش خسرو کواتان و ریتک (خسرو و ریدگ) نکاتی دربارهٔ خورش‌ها و خوردنی‌ها و شیوهٔ بکار بردن و چگونگی آنها در دوره ساسانی به دست می‌آید که در تنظیم تاریخ آشپزی در ایران مآخذ معتبر است. نام بسیاری از طعام‌های ایرانی و اصطلاحات طباخی که معرب کرده شده است در کتاب‌های زبان عربی دیده می‌شود. در زبان عربی کتاب‌های چندی در زمینهٔ آشپزی وجود دارد که با پخت‌وپز ایرانیان بی ارتباط نیست چه از حیث اصطلاح و واژه میان این دو دسته شباهت‌هایی دیده می‌شود. این امر احتمالاً به این سبب بوده است که در دستگاه‌های دیوانی و اداری خلفای عباسی تعداد زیادی از ایرانیان دخیل بودند و طبعاً آداب و عادات آنان در زندگی اعراب نفوذ کرده، از جمله روش آشپزی ایران در زمان عباسیان مورد توجه قرار گرفته است.

طرز تهیه ی کوفته

 تهیه ی کوفته تبریزی

مواد لازم:

    گوشت چرخ کرده 1 کیلو
    لپه 1 پیمانه
    برنج 1 پیمانه
    پیاز  1 عدد
    رب گوجه فرنگی 3 قاشق غذاخوری
    تخم مرغ 2 عدد
    سبزی کوفته 5 قاشق غذاخوری
    آرد نخود چی 2  قاشق غذاخوری
    زعفران، نمک، فلفل، ادویه، دارچین، گل سرخ به مقدار لازم
    تره و مرزه به مقدار لازم
    پیازداغ 3 قاشق
    زرشک، آلو، تخم مرغ پخته و مغز گردو به مقدار لازم

 طرز تهیه :

ابتدا برای تهیه سس کوفته درون قابلمه آب ، پیاز داغ ، رب گوجه فرنگی ، کمی ادویه ، دارچین ، زعفران، گل سرخ ، کمی مرزه و تره خرد شده بریزید و بگذارید جوش بیاید. سپس حرارت را کم کنید.

لپه ها را از شب قبل خیس دهید ، لپه ها را بپزید و با آب سرد ابکشی کنید. برنج را نیز بپزید و ابکشی نمائید.
لپه ها و برنج را به همراه 1 پیاز کوچک و نصف گوشت چرخ کنید. سپس تخم مرغ ها و نصف دیگر گوشت را به همراه سبزی کوفته ، ارد نخودچی ، نمک ، فلفل و دارچین به مواد اضافه کنید و خوب مخلوط کنید یا ورز دهید ( مانند مایه کباب کوبیده ).

درون کاسه ای یک پارچه توری بیندازید. سپس مقداری از مایه کوفته بردارید ، کمی ورز دهید و داخل کاسه روی توری بریزید و داخل آن یک عدد تخم مرغ پخته ، کمی پیازداغ ، چند عدد الو و کمی مغز گردو ، زرشک بریزید. روی آن مقداری دیگر از مواد کوفته بریزید سپس با جمع کردن توری خوب گردش کنید تا بصورت یک توپ در اید
به هر تعداد که میخواهید کوفته درست کنید ( اندازه کوفته ها بستگی به سلیقه خودتان دارد ) ، پس از اتمام کار ارام ارام کوفته ها را در سسی که از قبل اماده کرده اید قرار دهید ( دقت کنید که در زمان قرار دادن کوفته ها سس نباید بجوشد . میتوانید کوفته ها را با توری داخل سس قرار دهید ).

پس از قرار دادن کوفته ها اجازه دهید تا کمی خودشان را بگیرند و سفت شوند. سپس میتوانید کمی کوفته ها را بچرخانید تا اب و روغن به تمام نقاط کوفته برسد.

1 تا 2 ساعت برای پخت کوفته ها زمان لازم است. پس از این زمان کمی شعله را بیشتر کنید تا اب کوفته ها غلیظ تر شود.  میتوانید داخل اب کوفته حدود 2 قاشق ارد نخودچی که با کمی روغن تفت داده شده است بریزید تا غلظت بیشتری داشته باشد. پس از اماده شده کوفته ها اجازه دهید کمی سرد شوند سپس اب کوفته را به ظرف سرو اضافه کنید.

 
نکته : سبزی کوفته مخلوطی از جعفری + گشنیز + مرزه + ترخون + نعناع است ؛ بهتر است برای کوفته از گوشت مخلوط گوسفند و گوساله استفاده کنید.

اب کوفته نباید در زمان ریختن کوفته ها در حال جوش باشد چون کوفته ها از هم میپاشد ،  تا زمانی که کوفته ها سفت نشدند نباید اب بجوشد بلکه باید ریزجوش بزند . باید برای جلوگیری از ترک خوردن کوفته تمام مواد خوب ورز داده شوند.

طرز تهیه ی کوفته گشنیز

مواد لازم:

گوشت چرخ کرده     500 گرم
گشنیز                    250 گرم
آرد نخودچی            یک دوم یا دو سوم پیمانه
برنج پخته               1  پیمانه
تخم مرغ                1 عدد
گوجه فرنگی           500 گرم
پیاز متوسط             2 عدد
رب گوجه فرنگی     1 قاشق غذاخوری
نمک و فلفل              به اندازه کافی
آبغوره، یا آبلیمو        به میزان دلخواه

طرز تهیه:

یک عدد پیاز را رنده می کنیم و همراه با تخم مرغ ، نمک ، فلفل ، دارچین ، برنج پخته ، آرد نخودچی و گوشت چرخ کرده ، خوب ورز می دهیم . سپس دو تا سه قاشق گشنیز خرد کرده را با آن مخلوط کرده ، به مدت نیم ساعت استراحت می دهیم .برای آب کوفته یک عدد پیاز دیگر را ریز خرد کرده در یک قاشق روغن تفت داده ، طلایی که شد گوجه فرنگی ها را به دو نیم کرده در آن می ریزیم سپس رب وکمی گشنیز به آن اضافه می کنیم . به این مواد به تعداد افراد یک فنجان چایخوری آب اضافه می کنیم دو تا سه جوش که زد کوفته ها را که به اندازه گردو آماده کرده ایم داخل آب کوفته می ریزیم تمام کوفته ها را که داخل آب ریختیم حرارت شعله تا 10 دقیقه باید کم باشد سپس تا 10 دقیقه هم باید بپزد . 5 دقیقه آخر به دلخواه یک فنجان آبغوره یا آب لیمو یا آلو یا گوجه فرنگی ریز 10 تا 12 عدد اضافه می کنیم. بعد 5 تا 10 دقیقه که جوشید آنرا بر می داریم

نکات تغذیه :

درتهیه این غذا از سبزیجات گوناگونی مثل پیاز، گوجه فرنگی و گشنیز استفاده شده است که منابع خوبی از ویتامینC می باشند. از خواص گشنیز می توان به این موارد اشاره نمود: تسکین دهنده تهوع و برطرف کننده عطش ؛ بخصوص گشنیزخام و تازه که خواب آور، بادشکن ونیرو دهنده معده می باشد. این غذا به صورت آب پز تهیه می شود و روغن کمی در طبخ آن بکار می رود ؛ بنابراین غذای مناسبی برای تمامی افراد بخصوص کسانی است که دچار چربی خون بالایی هستند. کل کالری غذا، 1800 کالری می باشد که بطور متوسط سهم هر فرد، 250 کالری است.

کوفته بدون گوشت

مواد لازم :

سبزی شامل گشنیز، جعفری، شوید، ترخون، مرزه      1کیلو
 لپه      2پیمانه
 گوجه فرنگی      6عدد
 آرد نخودچی      نصف پیمانه
 نمک، فلفل قرمز، زردچوبه،زیره سیاه     به مقدار لازم
روغن زیتون     به مقدار لازم
آلو و گردو     به مقدار لازم

طرز تهیه:
لپه را از شب قبل خیس کنید و با کمی آب بپزید.برنج را نیز جداگانه پخته و به همراه لپه ها چرخ کنید، بعد سبزیها را که کاملا ریزخورد کرده اید به همراه آرد نخودچی و ادویه جات به لپه و برنج چرخ شده اضافه کنید و کاملا ورز دهید تا آماده شود.آنها را گلوله گلوله کرده و وسطشان را در صورت تمایل آلوچه یا مغز گردو بگذارید و در قابلمه ی مناسب قرار دهید.
حال گوجه و آب را مخلوط کرده و بگذارید خوب بجوشد تا به سسی نه چندان سفت تبدیل شود، این سس را روی کوفته ها بریزید و قابلمه را روی شعله ی ملایم بگذارید تا آرام آرام پخته شود و جا بیفتد .همراه روغن زیتون میل کنید.

طرز تهیه کوفته یونانی :

مواد لازم برای 6 نفر :

 گوشت چرخ کرده بدون چربی      500 گرم
 پیاز متوسط      2 عدد
 سیر      3 تا 4 پر
 نان سفید بریده شده      2 تا 3 ورق
 شیر     3 تا 4 قاشق سوپخوری
گلپر کوبیده نرم     2/1 قاشق سوپخوری
نعناع تازه خرد شده     1 قاشق سوپخوری
تخم مرغ     1 عدد
روغن مایع یا روغن زیتون     3 تا 4 قاشق سوپخوری

طرز تهیه :

نان را در شیر می خیسانیم و آنرا نرم می کنیم.گوشت و پیاز رنده شده و سیر کوبیده و نان خیس خورده و نعناع خرد کرده را با گلپر و تخم مرغ و کمی نمک مخلوط می کنیم و خوب مالش می دهیم تا مواد مخلوط شوند. کمی آرد یا نان خشک کوبیده(آرد سوخاری)روی میز می ریزیم. از مایه گوشت گلوله هایی درشت تر از یک گردو درست می کنیم و آنها را در آرد می غلتانیم. مقداری روغن در تابه می ریزیم و می گذاریم داغ شود. کوفته ها را به طوریکه بر روی هم انباشته نشوند و در یک ردیف قرار گیرند،در تابه می چینیم،تابه را تکان می دهیم تا کوفته ها نچسبند؛گاهی آنها را زیر و رو می کنیم.وقتی کمی سرخ شدند،چند دقیقه در ظرف را می گذاریم و حرارت را ملایم می کنیم تا مغز آنها بپزد.بعد کوفته ها را از روغن خارج می کنیم و در صافی می ریزیم،وقتی روغن اضافی در صافی گرفته شد،آنها را در ظرف می چینیم.اطراف ظرف را با شاخه های کوچک نعناع تزئین می کنیم .

کوفته مرغ:

مواد لازم :

 سینه مرغ      ۱ عدد
 پیاز درشت      ۱ عدد
 جعفری خرد شده     ۴ الی ۵ قاشق
 تخم مرغ     ۱ عدد
 برگه زردآلو      ۱ پیمانه
گردوی خرد شده و کشمش سرخ شده     نصف پیمانه
پیاز داغ     ۳ الی ۴ قاشق غذا خوری
رب گوجه فرنگی     ۲ قاشق غذاخوری
روغن زیتون     ۲ قاشق غذاخوری
نمک و زردچوبه و فلفل     به میزان لازم

طرز تهیه:

سینه مرغ چرخ شده را با پیاز رنده شده و جعفری خرد شده خوب مخلوط کنید و بعد تخم مرغ و نمک و زردچوبه و فلفل را اضافه کنید و خوب ورز دهید.

درظرفی ۳ لیوان آب بریزید و روی حرارت بگذارید تا به جوش بیاید. از مایه گلوله هایی برداشته و درون آن کشمش و گردو و پیازداغ بگذارید و درون آب جوش انداخته و بعد از پخته شدن کوفته ها رب و روغن زیتون و کمی نمک و زردچوبه اضافه کنید در آخر برگه و پیاز داغ اضافه نمایید.