صلوات در لغت به معنی «دعاست» و نماز را به جهت این که شامل دعا می‌شود «صلاة» می‌گویند. صلوات از جمله ذکرهایی است که بسیار مورد توجه مسلمانان بوده و از آن به عنوان بیانی برای آرامش بخشیدن به دل و رفع اضطرابها و تنشهای زندگی امروز بسیار استفاده می شود.
صلوات بهترین ذکر برای برآوردن حاجات ، درمان امراض و رفع گرفتاری ها ست . مسلمانان هر روز، حداقل 9 مرتبه در نماز های یومیه آن را بر زبان جاری می کنند..
صلوات در میان عرف مردم شامل دو چیز می‌شود: معنای اول، سلام و درود بی‌کران خداوند و فرشتگان و کسانی که ایمان به رسول خدا آوردند، به جهت عظمت، مقام و منزلت آن حضرت صلوات بر محمد (صلی الله علیه و آله) و آلش می‌فرستند .معنای دومصلوات به معنای نماز است .
عده‌ای هم صلوات پروردگار عالم را به پنج معنی تقسیم می‌کنند .
1- به معنای رحمت 2- به معنای مغفرت 3- به معنای شفاء4- به معنای تزکیه5- به معنای کرامت
بعضی از علمای دین حروف صلوات را به معنای خاصی به کار برده‌اند که عبارت‌اند از:
صاد در صلوات از «صمد» است که از اسماء خداوند است . لام در صلوات از «لطیف» است که از اسماء خداوند است . واو در صلوات از «واحد» است که از اسماء خداوند است . هاء در صلوات از «هادی» است که از اسماء خداوند عالم است .
درباره آثار و فواید صلوات، روایات بی شماری نقل شده که برخی از آنها عبارتند از :
آمرزش گناهان: رسول خدا(ص) فرمود: هر کس، هر روز از روی شوق و محبت به من سه مرتبه صلوات بفرستد، خدا گناهان او را در همان روز یا همان شب می آمرزد.
میزان در قیامت: از پیامبر اعظم(ص) روایت شده است که در روز قیامت من میزان اعمال هستم؛ یعنی هر کسی که کفه گناهانش سنگین تر از کفه حسناتش باشد، من صلواتهایی را که برایم فرستاده، می آورم و در کفه حسناتش می گذارم، تا آن که کفه حسناتش سنگین تر شود.
دیدن بهشت: پیامبر(ص) فرمود: هر کس در هر روز هزار صلوات بر من بفرستد، از دنیا نخواهد رفت تا جای خود را در بهشت ببیند.
واجب شدن شفاعت: در وصیت رسول ا…(ص) به امیر مؤمنان(ع) آمده: یا علی !هر کس به من هر روز و هر شب صلوات بفرستد، شفاعتم بر او واجب می شود، اگرچه گناهانش از گناهان بزرگ باشد.
رفع عطش: خداوند به حضرت موسی (ع) وحی کرد:ای موسی !دوست داری که عطش قیامت تو را فرانگیرد و در مواقف آن روز تشنه نباشی؟ عرض کرد. بلی، ای پروردگار جهانیان. خطاب رسید امروز در دنیا بر حبیب من صلوات بفرست تا فردا از تشنگی قیامت ایمن باشی.
دعای محجوب: از امام صادق(ع) نقل شده که همیشه میان دعا و اجابت آن، حجاب و پرده ای می آید و حایل می شود. تا بر محمد(ص) صلوات فرستاده نشود، آن حجاب و حایل برطرف نمی شود.
ادای حاجت: در روایتی پیامبر(ص) فرمودند: صلوات فرستادن شما بر من، باعث روا شدن حاجتهای شماست و خدا را از شما راضی می گرداند و اعمال شما را پاک و پاکیزه می کند.
رفع فقر: رسول ا…(ص) فرمود: صلوات فرستادن، فقر را برطرف می کند.
رفع فراموشی: رسول خدا(ص) فرموده اند که: هر کس چیزی را فراموش کرد، بر من صلوات بفرستد، تا آن موضوع یادش بیاید.
عافیت: و باز حضرت فرمود: هر کس یک مرتبه صلوات بفرستد، خدا عافیت را بر او می گشاید.
از بین رفتن نفاق: حضرت رسول (ص) فرموده اند: صلوات بر من و اهل بیت من نفاق را از بین میبرد.
روشنی قلب: امام مجتبی(ع): دل مرد حقه ای قرار دارد و روی آن طبقی است هنگامی که او بر محمد و آل محمد (ص)صلوات کامل می فرستد آن طبق از روی حقه برداشته می شود و قلبش روشن می گردد و آن چیزی که فراموش کرده به یاد می آورد.
ملاقات امام زمان: امام صادق (ع): هر کس بعد از نماز صبح و ظهر بگوید:اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم نمی میرد تا حضرت مهدی (عج)را زیارت کند
عامل توفیق: امام سجاد (ع):اگر می خواهید توفیق و سعادت را پیدا کنید بر خود لازم گردانید همیشه بر محمد و آل محمد(ص) صلوات بفرستید.
از دیگر خواص صلوات می توان به این موارد نیز اشاره کرد: صلوات نشانه محبت به حبیب خداست .باعث تقرب به خدا و رسول خدا می‌شود . صلوات باعث آمرزش گناهان می‌شود (امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرمایند: صلوات فرستادن در محو کردن گناهان شدیدتر است از فرو نشاندن آب، آتش را) صلوات موجب عافیت و شفای امراض می‌شود .حافظه را تقویت می‌کند .موجب توانگری است .موجب روشنایی قبر و قیامت است (سنگین‌ترین چیز در یوم الحشر(روز قیامت) صلوات است و صلوات، قبر را نورانی می‌کند.).صلوات باعث تشریف فرمایی پیامبر به موقع مرگ است صلوات نور صراط است(صلوات فرستادن در روز قیامت به صورت نوری در آمده در سر، طرف راست، طرف چپ و بالا، و جمیع اعضاء آدمی دیده می‌شود) .صلوات باعث نجات از آتش جهنم و داخل شدن در بهشت است(صلوات تلخی مرگ و هول و عطش روز قیامت نیست.)