نحوه ثبت اختراع در ایران
نحوه ثبت اخترا ع در ایران کار سختی نیست اما مانند هر کار اداری دیگری روند خاص خود را دارد.در ایران استعداد های بسیاری وجود دارد که به علت عدم آگاهی نمی توانند به استعداد های خود بال و پر بدهند و شکوفا شوند.بسیاری از دانش آموزان ، دانشجویان و دانش پژوهان به اختراعاتی دست می یابند که به خاطر عدم آگاهی از روند ثبت اختراع علاوه بر اینکه موقعیت ثبت اختراع خود را از دست می دهند نسبت به ادامه را ه نیز دلسرد می شوند.به همین علت سعی شده است تا قدن به قدن مراحل ثبت اختراع در ایران توضیح داده شود،همچنین سوالاتی که پیرامون ثبت اختراع در ذهن همه وجود دارد پاسخ داده شود.برای اینکه بتوانید اختراع خود را ثبت کنید و یا اینکه قدم در این راه بگذارید خواندن مطلب زیر را به شما پیشنهاد می دهیم.
برای ثبت اختراع به کجا مراجعه کنیم؟
برای ثبت اختراع باید به ادارة کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی واقع در تهران، خیابان قائم فراهانی،نرسیده به خیابان شهید بهشتی ،سازمان ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی مراجعه شود.
آیا به جز تهران ثبت اختراع در جای دیگری صورت می‌گیرد؟
خیر، در حال حاضر ثبت اختراع فقط در تهران و درسازمان ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی انجام می‌گیرد.
برای ثبت اختراع چه مدارکی لازم است؟
برای ثبت اختراع باید مدارک زیر تکمیل و به ادارة کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تحویل گردد:
اظهارنامه ثبت اختراع در 3 نسخه: اظهارنامـة ثبت اختـراع فـرم مخصوصـی است که جزء اوراق بهادار می‌باشد و متقاضی می‌بایستی از واحد گردش اوراق بهادار مستقر در اداره کـل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی آن را تهیه و نسبت به تکمیل و امضای آن اقدام نماید .
توصیف مشروح اختراع در 3 نسخه:
اختراع مورد ادعای مختـرع بـاید به طور کـامل شرح داده شود. در شرح اختراع باید تمام جنبه‌های ادعایی اختراع به طور واضح بیان گردد.
در تهیه شرح اختراع از کاغذهای4 A استفاده شود.
نقشه‌های اختراع در 3 نسخه:
نقشه کامل اختراع باید با مرکب و از روی مقیـاس متـری تهیه و ذیل نقشه‌ها را متقاضی یا وکیل او امضاء نمایند.
– نقشه‌های اختراع باید روی کاغذ 34 سانتی‌متـر طـول و 22 سانتی‌متـر عـرض رسـم گردند و فقط از یک روی کاغذ استفاده شود.
ادعا در 3 نسخه:
اینکه اختراع با ارائه راه‌حل عملی چه مشکلی را حـل مـی‌کنـد و چه مزایایـی دارد و اطلاعاتـی کـه میزان حمایت ناشی از حق ثبت را مشخص نماید.
فتوکپی شناسنامه مخترع یا مخترعان
قبض رسید بانکی حق‌الثبت اظهارنامه تقاضای ثبت اختراع.
آیا برای ثبت اختراع حتماً باید خود مخترع اقدام نماید؟
خیر،ثبت اختراع می‌تواند از سوی وکیل مخترع تقاضا شود. در این صورت تقاضانامه باید به همراه اصل وکالتنامه با رونوشت یا فتوکپی برابر اصل شده ضمیمه اظهارنامه شود.
سیستم ثبت اختراع در کشور ما چگونه است؟
سیستم ثبت اختراع در کشور ما، سیستم اعلامی است. بر اساس این سیستم، ثبت اختراع طبق ادعای مخترع صورت می‌گیرد. یعنی ادعای مخترع مقرون به صحت تلقی شده و به شرط عدم سابقه ثبت، ادعای مخترع (با رعایت اینکه اختراع در حیطه حمایت ثبت قرار دارد یا خیر) به ثبت می‌رسد.
اعتبار ورقه (سند) اختراع چند سال است؟
در ایران مدت اعتبار ورقه ثبت اختراع به تقاضای مخترع 5 یا 10 یا 15 و یا نهایتاً به 20 سال خواهد بود که باید صراحتاً در ورقه ثبت اختراع قید شود.
در صورت قبول یا رد اختراع چه اقداماتی انجام می‌گیرد؟
در صورت قبول اختراع مراتب ثبت اختراع به صورت آگهی تهیه شده و جهت درج در روزنامه رسمی کشور تحویل متقاضی یا وکیل او می‌گردد. پس از درج در روزنامة رسمی یک نسخه از روزنامه به ادارة مالکیت صنعتی ارائه و گواهینامة ثبت اختراع به وسیله ادارة مزبور کامل شده و یک نسخه از توصیف، ادعا و نقشه اختراع ضمیمه و قیطان‌‌کشی شده با امضاء مدیر کل و ممهور به مهر ادارة کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تسلیم متقاضی یا وکیل قانونی او می‌شود.
در صورت رد اختراع، کتباً (برگ اخطار اداری) به متقاضی یا وکیل قانونی او ابلاغ می‌گردد. در این صورت متقاضی یا وکیل قانونی او می‌تواند ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ رد اظهارنامه نسبت به تقدیم دادخواست و شکایت از تصمیم ادارة کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی به مراجع ذی‌صلاح قضایی مستقر در تهران اقدام نماید. چنانچه در مدت 10 روز از تاریخ ابلاغ تصمیم اداره مالکیت صنعتی نسبت به تقدیم دادخواست اقدام نشود، دیگر ادعا در مراجع ذی‌صلاح قضایی مسموع نخواهد بود.
ارزیابی و تأیید علمی اختراع چیست و مرجع قانونی آن کجاست؟
منظور از ارزیابی و تأیید علمی اختراع جست‌وجو و بررسی علمی سند اختراع به وسیله متخصصان مربوطه با استفاده از تجارب علمی، مشاوره‌ها و بانک‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی است و طبق قانون این ارزیابی توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و از طریق مراکز علمی و تحقیقاتی کشور صورت می‌گیرد.
آیا ارزیابی و تأیید علمی اختراع اجباری است؟
خیر، اختیاری است. تقاضا برای ارزیابی و تأیید علمی اختراع هم می‌تواند هم از طریق شخص متقاضی و هم از طریق ادارة کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی صورت گیرد.
آیا ارزیابی و تأیید علمی اختراع هزینه‌ای در بر دارد؟
در حال حاضر خیر.
آیا برای ارزیابی و تأیید اختراع شرایط خاصی وجود دارد؟
برای پذیرش تقاضای ارزیابی و تأیید علمی اختراع شرایط زیر ضروری است:
الف) ثبت اولیة اختراع در مراجع حقوقی (اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی) و ارائه ورقة ثبت؛
ب) ارائة تقاضای ارزیابی و تأیید علمی اختراع، همراه با مدارک کامل و مستند اختراع ثبت شده؛
ج) ارزیابی و تأیید علمی اختراع بیش از 2 بار انجام نخواهد گرفت؛ بدین معنی که در صورت رد اعتبار علمی اختراع متقاضی، تنها یک بار دیگر ارزیابی علمی آن از سوی مرجع دیگری غیر از مرجع بررسی کنندة اولیه، امکان‌پذیر است
برای درخواست ارزیابی و تأیید علمی اختراع به کجا باید مراجعه کرد؟
برای درخواست ارزیابی و تأیید علمی اختراع لازم است که به اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری واقع در تهران، خیابان انقلاب، میدان فردوسی، خیابان فرصت جنوبی، شماره 71، طبقه پنجم مراجعه شود. علاوه بر ادارة کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری، برای ارزیابی و تأیید علمی اختراع می‌توان به مراجع منطقهای زیر نیز مراجعه کرد.
تهران بزرگ: سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، دانشگاه تهران (واحدهای(IP؛
مرجع منطقهای مرکزی کشور: اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان واحد(IP)؛
مرجع منطقهای جنوب کشور: شیراز، دانشگاه شیراز (واحد(IP؛
مرجع منطقهای شرق کشور: مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد (واحدIP )؛
مرجع منطقهای شمال‌غربی کشور: تبریز، دانشگاه تبریز (واحد(IP.
برای درخواست حمایت از تکمیل اختراع و تجاری‌سازی اختراع به کجا می‌توان مراجعه کرد؟
برای درخواست حمایت از تکمیل اختراع می‌توان مستقیماً به مراکز رشد و برای تجاری‌سازی اختراع مستقیماً به پارک‌های فناوری مراجعه کرد. علاوه بر موارد فوق، کلیة مراجع منطقهای و ادارة کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری آمادة راهنمایی و معرفی متقاضیان به مراکز رشد و پارک‌های فناوری و دیگر نهادها و سازمان‌های حمایت‌کننده از نوآوران، هستند. نشانی، تلفن و نمابر کلیة مراکز رشد و پارک‌های فناوری را می‌توان از ادارة کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری دریافت کرد.
آیا برای ثبت اختراع در خارج از کشور حمایت مالی صورت می‌گیرد؟
بله، مخترعانی که اختراعات آنها واجد شرایط زیر باشند، می‌توانند از حمایت مالی ثبت در خارج از کشور به میزان 50 درصد کل هزینه برخوردار شوند.
الف) اختراع آنها در داخل کشور (ادارة کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی) به ثبت رسیده باشد.
ب) ارزیابی و تأیید علمی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از طریق ادارة کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری و یا مراجع منطقهای دریافت کرده باشند.
ج) وکیل قانونی خود را انتخاب و معرفی کرده باشند.
د) برای اختراع خود طرح کسب و کار (Business plan) تهیه کرده باشند.
ه) فرم‌های مربوط به WPIS را تکمیل کرده باشد.
ی) مجوز حمایت مالی را از کمیته تخصصی ثبت اختراعات در خارج کسب کرده باشند.
حال با توجه به آنکه سوالات در زمینه قبت اختراع در ایران را مطالعه فرمودید مراحل ثبت اختراع را در ادامه بخوانید
مراحل ثبت اختراع در ایران
گام اول: تهیه و تکمیل مدارک
– دریافت و تکمیل فرم اظهارنامه (اسامی مخترعین، نام مالک اختراع، نشانی و سایر اطلاعات فردی) و ادعانامه (3 نسخه(.
– ارایه خلاصه اختراع، توصیف اختراع، نقشه های فنی (3 نسخه(.
– ارایه کپی شناسنامه و کارت ملی (3 نسخه) (در صورتی که متقاضی مخترع نباشد= وکالت نامه(.
گام دوم: درج نام دانشگاه یا شرکت در برگه ثبت اختراع
– معرفی نامه از طرف معاون پژوهشی دانشگاه و یا مدیرعامل شرکت، تعیین سهم مخترعین با دانشگاه یا شرکت (سهم دانشگاه 25 درصد و سهم شرکت تا 100 درصد) و ارسال نامه به رئیس اداره کل مالکیت صنعتی کشور از طرف دانشگاه یا شرکت.
گام سوم: مراجعه حضوری به اداره کل مالکیت صنعتی کشور
– مراجعه به اداره کل مالکیت صنعتی (تهران، خ قائم مقام، نرسیده به بهشتی، پلاک 222) ارایه مدارک و تعیین روز دفاع.
– پرداخت هزینه قانونی درخواست ثبت اختراع (یکهزار تومان برای اشخاص حقیقی و ده هزار تومان اشخاص حقوقی).
– حضور در اداره در تاریخ اعلام شده و معرفی به یکی از مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی جهت دریافت تاییدیه علمی از آنجا.
– مراجعه به مرکز تحقیقاتی معرفی شده و ارایه مدارک و مستندات جهت بررسی و ارزیابی علمی اختراع مورد تقاضا.
گام چهارم: معرفی به روزنامه رسمی
– پس از تایید علمی توسط مرکز تحقیقاتی فوق الذکر، از سوی اداره کل مالکیت صنعتی به روزنامه رسمی معرفی خواهید شد.
– مراجعه به روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران (خ بخارست کوچه چهاردهم) و چاپ آن.
گام پنجم: دریافت گواهی نهایی ثبت اختراع
– پس از گذشت 30 روز از چاپ در روزنامه رسمی، با در دست داشتن برگه روزنامه به اداره مالکیت صنعتی مراجعه شود.
– پرداخت هزینه های قانونی حق شارژ اختراع (برای یکسال اشخاص حقیقی ده هزار تومان و اشخاص حقوقی صدهزار تومان)
– صدور گواهینامه ثبت اختراع به نام مخترعین.
گام تکمیلی: بنیاد ملی نخبگان
– بعد از مرحله ثبت اختراع در اداره کل مالکیت صنعتی کشور
– مراجعه و ثبت نام در سامانه ارزیابی اختراعات به نشانی www.inexam.ir (این مرحله رایگان است(
– پس از تعیین سطح، فرد نخبه از تسهیلات بنیاد از جمله طرح سرباز نخبه، اعطای گرنت پژوهشی بنیاد (بر اساس سطح ارزیابی شده بین 3 تا 30 میلیون تومان) برخوردار خواهند شد. (آیین نامه تسهیلات اعطایی و امتیازات لازمه در سایت www.bmn.ir قرار داده شده است(.
نکته: بخش حقوقی موسسه داراییهای فکری و فناوری مدرس، جهت ثبت اختراع آن دسته از متقاضیانی که در روند ثبت با مشکل مواجه شده اند و یا اینکه فرصت کافی برای ثبت اختراع ندارد، وکالت ثبت اختراع می پذیرد. همچنین موسسه خدمات مشاوره در این خصوص را نیز ارایه می دهد.