تعداد کنونی بانک های تجاری کشور

تعداد کنونی بانک های تجاری کشور:

بانک یکی از ارکان مهم صنعت اقتصاد است.در کشورتعداد بانک ها زیادی وجود دارد و همیشه سوالی که در ذهن ایجاد می شود این است که تعداد کنونی بانک های تجاری کشور کدام است.تعداد بانک های موجود در کشور شاید رقم بالایی باشد اما دسته بندی بانک ها از مسایلی است که باید مورد توجه قرار بگیرد و توجه داشت که کدام بانک تایید شده و کدام بانک تایید نشده است.در این مطلب ضمن پاسخ به سوال تعداد کنونی بانک های کشور به دسته بندی بانک ا نیز پرداخته ایم.

بانک ها از روز نخست

 از زمانی که نخستین بانک ایرانی در سال 1304 تاسیس شد تاکنون شاهد راه اندازی و فعالیت 25 بانک بودیم در حالی که در سال 90 قرار است 8 بانک به یکباره به جمع بانک های دیگر بپیوندند. به دیگر بیان 75 درصد بانک ها در 85 سال گذشته تاسیس شده اند و 25 درصد مابقی تنها در سال 90 آغاز به کار خواهند کرد.

باز هم از منظری دیگر در طول 85 سال گذشته به طور میانگین هر سه سال و سه ماه یک بانک تاسیس شده اما در سال 90 هر بانک به فاصله یک ماه و نیم از یکدیگر راه اندازی می شود. یعنی مدت زمان تاسیس یک بانک در سال 90 نسبت به سال های گذشته حدود 2500 درصد کاهش یافته است.

این اتفاق تاکنون در تاریخ بانکداری ایران سابقه نداشته است. به همین دلیل برخی مسوولان از جمله رییس کل بانک مرکزی در واکنش به این رخداد از ایجاد محدودیت برای تاسیس بانک های جدید خبر می دهد. علاوه بر این یکی از اعضای شورای پول و اعتبار نیز از اجرای سیاست انقباضی تاسیس بانک ها می گوید که در حال اجراست.

به نظر کارشناسان رشد یکباره تاسیس بانک در سال 90 حکایت از رکودی دارد که گریبانگیر سایر فعالیت های اقتصادی شده است. در این میان تنها بنگاه هایی سودده هستند که مانند بانک ها خدمات ارایه می دهند. بنابراین افراد ترجیح می دهند به جای انجام فعالیت های اقتصادی وجوه خود را صرف تاسیس بانک کنند هر چند با بسته سیاستی- نظارتی بانک مرکزی سال 90  به طور حتم سوددهی بانک ها نیز با کاهش مواجه خواهد شد مگر این که بانک ها تدابیر دیگری در این زمینه بیاندیشند.

نخستین بانک‌ها

بانک سپه اولین بانکی است که در سال 1304 تاسیس شد و در 24 اسفند همان سال اولین شعبه خود را در شهر رشت افتتاح کرد.

تقریبا سه سال بعد بود که بانک ملی بزرگ‌ترین بانک کشور، در 20 شهریور سال 1307 کار خود را به طور رسمی در تهران آغاز کرد.  

بانک کشاورزی به عنوان سومین بانک به صورت تخصصی و با هدف توسعه بخش کشاورزی و سایر فعالیت های مرتبط با آن اولین شعبه خود را بر پا کرد.

دومین بانک تخصصی و چهارمین بانک تاسیس شده در سال 1317،  بانک مسکن است. این بانک با تاسیس بانک رهنی ایران به عنوان بانک تخصصی در بخش مسکن و ساختمان فعالیت خود را آغاز کرد. در سال 1358 بر اساس لایحه قانونی اداره امور بانک‌ها مصوب شورای انقلاب از ادغام بانک‌های رهنی ایران و ساختمان، شرکت‌ سرمایه‌‌‌‌‌گذاری‌های ساختمانی بانک‌های ایران، ‌شرکت‌های پس‌انداز و وام مسکن کوروش، ‌اکباتان،  پاسارگاد در تهران و شرکت‌های پس‌انداز و وام مسکن مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، اهواز، گیلان، همدان، کرمانشاه، مازندران، گرگان، سمنان و آبادان تشکیل شد.

بانک صادرات نیز سابقه طولانی در امر بانکداری دارد. در 15 شهریور سال 1331 موسسه‌ای اقتصادی به نام شرکت سهامی بانک در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌های صنعتی تهران به ثبت رسید. این شرکت بعدها بانک صادرات و معادن نام گرفت. این بانک در 22 آبان همان سال و با سیزده نفر در طبقه دوم ساختمان در کوچه تکیه دولت (معروف به کوچه مرغی‌ها) به طور رسمی آغاز به کار کرد.   

بانک دیگری که در سال های پیش از انقلاب تاسیس شد، بانک رفاه کارگران است. این بانک در اجرای تبصره ماده 39 قانون بودجه سال 1338 کشور با هدف ارایه تمامی خدمات بانکی به قشرهای مختلف جامعه و ایجاد تسهیلات لازم برای طبقه کارگر در سال 1339 تاسیس شد که این بانک در سال 1358 و همزمان با لایحه ملی شدن بانک‌ها به عنوان یک بانک تجاری شناخته شد.

البته تعداد بانک‌های پیش از انقلاب به مراتب بیش از این میزان بود اما بانک‌هایی که از آن زمان تاکنون مجال فعالیت یافته‌اند این شش بانک هستند که دوتای آنها تخصصی و چهار بانک باقیمانده بانک های  تجاری به شمار می‌روند.

به دیگر بیان 18 درصد بانک های موجود البته با احتساب بانک هایی که در سال 90 می آیند در سال های قبل از انقلاب تاسیس و راه اندازه شده اند.

بانک‌های پس از انقلاب تا 1389

پس از پیروزی انقلاب 19 بانک تاسیس شدند که با این وصف تعداد بانک‌ها تا  پایان سال 89 به 25 بانک می‌رسد. یعنی 57.5 درصد بانک ها بازهم با احتساب بانک های جدید که در سال جاری می آیند، در سال های پس از 1357 تا سال 89 تاسیس شده اند.

از اولین بانک هایی که فعالیت خود را از سال های اولیه پس از انقلاب آغاز کردند بانک های تجارت و ملت هستند. این دو بانک از ادغام سایر بانک‌ها در پیش از انقلاب تشکیل شدند. بانک تجارت به دنبال ملی شدن بانک‌ها در آذر 1358 از ادغام 11 بانک خصوصی ایرانی و مختلط ایرانی و خارجی تشکیل شد. بانک ملت نیز در همین سال از ادغام  10 بانک خصوصی پیش از انقلاب تاسیس شد.

بانک صنعت و معدن  به موجب لایحه قانونی اداره امور بانک‌ها در مهرماه سال 1358 از ادغام بانک اعتبارات صنعتی، بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، بانک توسعه و سرمایه‌گذاری ایران، شرکت سرمایه‌گذاری بانک‌های ایران و صندوق ضمانت صنعتی تشکیل شد. به منظور تمرکز امور صنعت و معدن هیات وزیران 1380 بنا به پیشنهاد وزارت صنایع و معدن اساسنامه جدید بانک را تصویب کرد که شورای نگهبان نیز این اساسنامه را مورد تایید قرار داد.

بانک توسعه صادرات در سال 1371 عملا فعالیت خود را آغاز کرد تا در خدمت صادرات کشور قرار گیرد.

پست بانک دیگر بانکی است که در سال 1374 بنا به ضرورت خدمات خرده بانکداری در کشور و به وی‍ژه در شهرهای توسعه نیافته و روستاهای دورافتاده با مصوبه مجلس تاسیس شد. این بانک دولتی، موظف است خدماتی از قبیل حواله‌های بین‌المللی و داخلی، افتتاح و انجام خدمات مربوط به حساب جاری، انجام سایر خدمات در زمینه‌های پولی و بانکی و سرمایه‌گذاری را ارایه دهد.

از سال 80 بانک‌های خصوصی به شبکه بانکی پیوستند. بانک‌های خصوصی کارآفرین، پارسیان و اقتصادنوین جزو اولین بانک‌هایی هستند که به عرصه نظام بانکی وارد شدند.

بانک اقتصادنوین در مرداد 1380 به عنوان نخستین بانک خصوصی  در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید.

 پس از اقتصاد نوین، دومین بانکی که مجال تاسیس در سال 1380 را یافت پارسیان است. این بانک به دنبال تصویب قانون تاسیس بانک‌های غیردولتی در شهریور سال 80 تاسیس و هم زمان با افتتاح چهار شعبه در اسفند همان سال آغاز به فعالیت کرد.

دیگر بانکی که در همین سال راه اندازی شد، بانک کارآفرین است. این بانک ابتدا به صورت موسسه اعتباری غیربانکی و با نام شرکت اعتباری غیربانکی کارآفرینان در اداره ثبت شرکت‌های تهران به ثبت رسید. بانک کارآفرین تا دی ماه سال 1380 به صورت موسسه اعتباری عمومی و در قالب مقررات موسسات اعتباری فعالیت کرد و بعد از این تاریخ با دریافت مجوز از بانک مرکزی به جرگه شبکه بانکی پیوست.  

بعد از تاسیس یکباره سه بانک خصوصی در سال 80، بانک سامان در سال بعد یعنی شهریور سال 1381 از موسسه به بانک تبدیل شد. این بانک در ابتدا با نام موسسه اعتباری سامان اقتصاد شروع به کار کرد و سپس کار خود را با عنوان بانک آغاز کرد.

با این حال بانک پاسارگاد از همان ابتدا در قامت بانک ظاهر شد و توانست در شهریور سال 1384 با دریافت مجوز از بانک مرکزی فعالیت خود را در کنار سایر بانک‌ها آغاز کند. ششمین بانک، سرمایه بود که در دی 1384 پا به عرصه بانکداری گذاشت.

بانک سینا در 1364  با نام موسسه مالی و اعتباری بنیاد فعالیت کرد. پس از 23 سال فعالیت به این شکل نهایتا در سال 1387 با نام بانک سینا با بیش از 262 شعبه فعال در سراسر کشور وارد شبکه بانکی شد.

سایر بانک‌ها در یکی، دو سال‌ اخیر تاسیس شده‌اند. بانک‌های قرض‌الحسنه مهر ایران، انصار، دی، تات، شهر، گردشگری و توسعه تعاون  از جمله این بانک‌ها هستند.

 بانک های سال 90

تنها سالی که هشت بانک به یک‌باره تاسیس می‌شوند سال 90 است. تاکنون تاسیس این حجم از بانک در تاریخ بانکداری ایران سابقه نداشته است. هشت بانک آرین، نخستین بانک تمام الکترونیک، بانک آریا، بانک ایران زمین از تبدیل تعاونی اعتباری مولی الموحدین، بانک حکمت ایرانیان از تبدیل موسسه مالی و اعتباری ایرانیان (بتاجا)، بانک مهر اقتصاد از تبدیل موسسه مالی و اعتباری مهر، بانک توس فردا از تبدیل تعاونی اعتباری عسکریه، بانک قوامین از تبدیل موسسه پس انداز قرض‌الحسنه قوامین و بانک توسعه فردا از تبدیل موسسه اعتباری توسعه به جرگه بانک‌ها می پیوندند.

البته هستند موسسات مالی و اعتباری بدون مجوز مانند ثامن الائمه، کارسازان آینده و مشیز که درصددند تبدیل به بانک شوند؛ با این حال هنوز موفق به احراز شرایط مورد نظر بانک مرکزی در این باره نشده‌اند. در صورتی که این موسسات نیز بتوانند در سال جاری مجوز فعالیت خود را از این بانک دریافت کنند تعداد بانک‌های تاسیس شده در سال جاری بیش از هشت بانک خواهد بود.

بانک های جمهوری اسلامی ایران از قرار ذیل هستند:

1) بانک های تجاری دولتی جمهوری اسلامی ایران عبارت اند از:

بانک ملی ایران

بانک سپه

پست بانک (بنابر آنچه گفته شده)

2) بانک های تخصصی دولتی جمهوری اسلامی ایران عبارت اند از:

بانک توسعه صادرات ایران

بانک صنعت و معدن

بانک کشاورزی

بانک مسکن

بانک توسعه تعاون

3) بانک های نیمه دولتی و مشترک جمهوری اسلامی ایران عبارت اند از:

بانک تجارت

بانک رفاه کارگران

بانک صادرات ایران

بانک ملت

4) بانک های تمام خصوصی جمهوری اسلامی ایران عبارت اند از:

بانک اقتصاد نوین

بانک پارسیان

بانک کارآفرین

بانک سامان

بانک پاسارگاد

بانک سرمایه

بانک سینا

بانک شهر (بنابر آنچه گفته شده)

بانک دی

بانک انصار

بانک حکمت ایرانیان

بانک گردشگری

بانک ایران زمین

بانک قوامین

بانک خاورمیانه

بانک آینده

5) موسسات اعتباری غیربانکی (تمام خصوصی) جمهوری اسلامی ایران عبارت اند از:

موسسه اعتباری توسعه

موسسه اعتباری کوثر مرکزی

موسسه اعتباری ملل

موسسه اعتباری نور

موسسه اعتباری کاسپین

 

6) بانک های غیر دولتی در آستانه تأسیس در جمهوری اسلامی ایران عبارت اند از:

بانک مهراقتصاد

7) بانک های قرض الحسنه در جمهوری اسلامی ایران عبارت اند از:

بانک قرض‌الحسنه مهر ایران

بانک قرض‌الحسنه رسالت