خون دماغ شدن در چه شرایطی خطرناک است؟
خونریزی از بینی اتفاق ناخوش‌آیندی است که هر شخصی آن را تجربه کرده است. به خونریزی از رگ‌های بینی در اصلاح عامیانه خون دماغ می‌گویند و به ندرت نشان‌دهنده‌ی بیماری خطرناکی می‌باشد. در ادامه عوامل خونریزی از بینی و راهکارهایی برای جلوگیری از آن شرح داده خواهد شد.
بینی رگ‌های خونی زیادی دارد و به‌دلیل محل قرارگیری‌اش بر روی صورت، بسیار آسیب‌پذیر است. درنتیجه وارد شدن ضربه به صورت، می‌تواند موجب آسیب‌دیدگی بینی و خونریزی آن شود. خونریزی بینی می‌تواند شدید یا جزئی باشد. وقتی غشای بینی خشک شود، ممکن است بینی خودبه‌خود خونریزی کند. این عارضه در آب‌و‌هوای خشک یا در زمستان که هوای خانه به‌خاطر بخاری‌های خانگی خشک و گرم است، زیاد رخ می‌دهد. افرادی که داروهای ضد انعقاد خون مصرف می‌کنند، بیشتر مستعد خون دماغ شدن هستند. در این وضعیت، حتی یک عارضه‌ی جزئی هم می‌تواند منجر به خونریزی قابل‌توجهی شود. عوامل زیر خطر خون دماغ شدن را تشدید می‌کنند:
- عفونت.
- وارد شدن ضربه به بینی.
- انگشت کردن در بینی (این مورد شایع‌ترین علت خون دماغ شدن کودکان است).
- ورم غشای بینی.
- فشارخون بالا.
- استفاده از داروهای رقیق‌کننده‌ی خون.
- مصرف الکل.
- تومور یا مشکلات خونریزی ارثی.
- تغییرات هورمونی دردوران بارداری.
اختلال های انعقادی مثل هموفیلی، لوسمی (سرطان خون)، کمبود پلاکت خون، فشارخون بالا و در بچه ها بیماری های تنفسی ویروسی یا بیماری های زمینه ای و خونی از بیماری هایی هستند که یکی از تظاهراتشان می تواند خونریزی از بینی باشد. به طور کلی 80-70 درصد خون‌دماغ‌ها بی‌خطر هستند و با اقدامات معمولی خانگی قطع می‌شوند. شستشوی بینی با آب سرد یا قرار دادن کیسه یخ کنار مجرای بینی به مدت 5-4 دقیقه در این مواقع توصیه می‌شود. سر باید به طرف بالا و کمی عقب نگه داشته شود. البته طوری نباشد که خون بلعیده شود چون خطر اینکه خون وارد مجاری تنفسی شود هم وجود دارد. هنگام خواب نیز فرد باید به حالت نیمه نشسته بخوابد تا فشار خون در قسمت فوقانی بدن کمتر باشد. اگر خونریزی چند بار تکرار شود یا مقدارش زیاد باشد، حتما باید علت مشخص شود زیرا ممکن است فرد بیماری ناشناخته‌ای داشته باشد.
از چه داروهایی برای متوقف کردن خون دماغ استفاده کنیم؟
- پماد ویتامین A + D؛
- متیل سالیسیلات/ منتول (منتولاتوم، بن-گای، آیسی‌هات)؛
- پولیسپورین؛
- نئومایسین، باسیتراسین، پلی‌میکسین (پماد نئوسپورین)؛
- وازلین؛
- اسپری بینی سالین هم اغلب مفید است (اسپری دریایی).
چه زمانی باید به پزشک یا اورژانس مراجعه کنیم؟
درصورتی‌که:
- خونریزی متوقف نشود یا دائما اتفاق بیفتد (مکرر یا مزمن).
- خونریزی شدید باشد یا خون زیادی از دست رفته باشد.
- شخص احساس ضعف کند.
- خونریزی بینی به‌علت آسیب دیدنِ صورت باشد.
- خونریزی با از دست دادن آگاهی یا تاریِ دید همراه باشد.
- خونریزی با تب و سردرد همراه باشد.
- نوزاد یا کودک خون‌دماغ شود.